AYM kararının ardından iktidardan açıklama: Yetkileri aynen devam ediyor
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, İletişim Başkanlığı'na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum; AYM'nin, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Merkez Bankası başkanı ve rektör atama yetkilerine yönelik iptal kararını değerlendirdi. Açıklamalarda söz konusu kararın geçmişe dönük olmadığı, yetkilerin aynen devam ettiği kaydedildi.
Anayasa Mahkemesi'nin (AYM), Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Merkez Bankası başkanı ve rektör atama yetkilerinin iptalini içeren kararının ardından Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, İletişim Başkanlığı'na bağlı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi ve Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mehmet Uçum'dan açıklama geldi.
Açıklamalarda söz konusu kararın geçmişe dönük olmadığı belirtildi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı Dezenformasyonla Mücadele Merkezi (DMM), AYM'nin 703 sayılı KHK iptali istemiyle yapılan başvuruyu karara bağladığı, bu kararda, düzenlemenin tümünün iptal edilmesi isteminin reddedildiği, düzenlemede yer alan bazı hükümlerin ise iptaline karar verildiği belirtildi. Bahse konu KHK ile 2 bin 375 hükümle ilgili düzenleme yapıldığı belirtilen açıklamada, AYM'nin bu hükümlerin sadece bazılarında iptal kararı verdiği kaydedildi. Açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
"Kamuoyunda da yankı bulan rektör ve Merkez Bankası başkanı atamaları konusundaki iptal kararları, 'KHK ile değil kanunla düzenleme olması gerektiği' gerekçesiyledir. Dolayısıyla esas bakımından bir iptal söz konusu değildir.
Mahkeme, kararların bugünden itibaren 12 ay sonra yürürlüğe girmesine karar vermiştir. Dolayısıyla mevcut uygulamalar açısından bir değişiklik bulunmamaktadır. Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yürürlüktedir. Rektör atamaları da Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 130'uncu ve 2547 sayılı Yüksek Öğretim Yasası'nın 13'üncü maddeleri uyarınca zaten Cumhurbaşkanı tarafından yapılmaktadır."
Uçum: Yetkileri aynen devam ediyor
Cumhurbaşkanlığı Başdanışmanı ve Hukuk Politikaları Kurulu Başkanvekili Mehmet Uçum, “Cumhurbaşkanı’nın yetkileri 3 sayılı CBK’da aynen devam ediyor” dedi. Sosyal medya platformu X üzerinden paylaşımda bulunan Uçum, AYM'nin kararının esasen bir iptal niteliği taşımadığını savunarak, "Rektörler ve Merkez Bankası başkanı konusunda verilen iptaller, KHK ile değil kanunla düzenleme olması gerektiği gerekçesiyle yapılmıştır. Yani esas bakımından bir iptal yoktur" ifadelerini kullandı. Uçum, AYM'nin Cumhurbaşkanı'nın rektör atama ve Merkez Bankası başkanını atama/görevden alma yetkisini iptal etmediğini, bu yetkilerin 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi'nde (CBK) aynen devam ettiğini söyledi.
AYM'nin talep edilen konuların bir kısmında iptal kararı verdiğini kaydeden Uçum, "İptallerin yürürlüğe girmesi için 12 ay süre verilmiştir. Bu süre içerisinde TBMM’nin kanun gerektiren düzenlemeleri yapacağı da öngörülmelidir" dedi. Uçum açıklamasının devamında, "Öte yandan Cumhurbaşkanının rektör atama yetkisi zaten iptal edilemez. Çünkü yetki anayasadan doğuyor (Anayasa - Madde 130). Kanunun belirlediği usul ve esaslara göre; rektörler Cumhurbaşkanı'nca, dekanlar ise Yükseköğretim Kurulu'nca seçilir ve atanır" ifadelerini kullandı.
Tunç: Yorumlar gerçek dışı
Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, "Çeşitli mecralarda iddia edildiği gibi Sayın Cumhurbaşkanımızın yeni hükümet sistemi kapsamında Anayasa'dan, kanunlardan ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinden kaynaklanan atama ve diğer yetkilerinin esası itibarıyla geçersiz olduğu veya yok sayıldığı şeklindeki yorumlar gerçek dışıdır" ifadelerini kullandı.
Tunç, AYM'nin Resmi Gazete'de yayımlanan 2018 tarihli 703 sayılı Anayasa'da Yapılan Değişikliklere Uyum Sağlanması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin bazı maddelerine ilişkin iptal kararını değerlendirdi.
21 Ocak 2017 tarihli 6771 sayılı kanunla Anayasa'da yapılan değişikliklere uyumun sağlanması amacıyla, 10 Mayıs 2018 tarihli ve 7142 sayılı Yetki Kanunuyla Bakanlar Kuruluna KHK çıkarma yetkisi verildiğini anımsatan Tunç, 7142 sayılı Yetki Kanununun çerçevesinin tamamen Anayasa değişikliğine uyum şeklinde çizildiğini kaydetti.
Bakan Tunç, söz konusu Yetki Kanununa dayanılarak hazırlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin (KHK) yeni hükümet sisteminin yürürlüğe girdiği 9 Temmuz 2018 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlandığını aktardı.
AYM'nin, 703 sayılı KHK'nin iptali istemiyle yapılan başvuruyu karara bağladığı ve bazı hükümler hakkında iptal kararı verdiğini bildiren Bakan Tunç, KHK'nin tümünün iptali isteminin ise reddedildiğini belirtti.
AYM'nin, iptal kararı verdiği düzenlemeleri şekli yönünden değerlendirdiğini, bu düzenlemelerin esasen kanunla yapılması gerektiği kanaatine ulaştığını ve gereğinin yapılması için de kanun koyucuya 12 aylık süre tanıdığını belirten Tunç, şunları kaydetti:
"Anayasanın 104'üncü maddesinde de belirtildiği üzere, üst kademe kamu yöneticilerini atama görevi Cumhurbaşkanına aittir ve bunların atanmalarına ilişkin usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile düzenlenir. Üst Kademe Kamu Yöneticileri ile Kamu Kurum ve Kuruluşlarında Atama Usullerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi yürürlüktedir. Hal böyleyken çeşitli mecralarda iddia edildiği gibi Sayın Cumhurbaşkanımızın yeni hükümet sistemi kapsamında Anayasa'dan, kanunlardan ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinden kaynaklanan atama ve diğer yetkilerinin esası itibarıyla geçersiz olduğu veya yok sayıldığı şeklindeki yorumlar gerçek dışıdır."