Atriyal fibrilasyon (AF) nedir, belirtileri neler? Atriyal fibrilasyon (AF) neye sebep olur, hangi hastalıklara yol açar?

Atriyal Fibrilasyon Nedir?

Atriyal fibrilasyon, kalbin üst odacıkları olan kulakçıkların (atriyumların) düzensiz ve hızlı bir şekilde kasılması sonucu ortaya çıkan bir aritmi (ritim bozukluğu) türüdür. Normalde kalp, düzenli bir şekilde çalışırken, AF’de elektrik sinyalleri düzensizleşir ve bu da kalp atış hızının 100-175 atım/dakika gibi yüksek seviyelere çıkmasına neden olabilir. Bu düzensiz ritim, kanın kalpte birikmesine ve pıhtı oluşmasına sebep olabilir. Eğer bu pıhtı beyne ulaşırsa, felç (inme) riski artar.

Atriyal Fibrilasyonun Nedenleri Nelerdir?

Atriyal fibrilasyon, farklı sağlık sorunları veya yaşam tarzı faktörleri nedeniyle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:

• Yüksek tansiyon (Hipertansiyon): Kan basıncının yüksek olması, kalbin aşırı çalışmasına neden olarak ritim bozukluklarına yol açabilir.
• Kalp hastalıkları: Kalp kapak hastalıkları, koroner arter hastalığı veya kalp yetmezliği, AF’nin en büyük tetikleyicilerindendir.
• Yaşlanma: 60 yaş üstü kişilerde AF riski belirgin şekilde artar.
• Tiroid hastalıkları: Aşırı aktif tiroid bezi (hipertiroidi), kalbin ritmini bozabilir.
• Obezite: Aşırı kilo, kalbin daha fazla çalışmasına neden olarak ritim bozukluklarına yol açabilir.
• Şeker hastalığı (Diyabet): Diyabet hastalarında atriyal fibrilasyon gelişme riski yüksektir.
• Sigara ve alkol kullanımı: Fazla sigara ve alkol tüketimi, kalp ritmini bozabilir.
• Stres ve uyku bozuklukları: Kronik stres ve uyku apnesi gibi rahatsızlıklar, kalbin düzensiz atmasına sebep olabilir.

Atriyal Fibrilasyon Belirtileri Nelerdir?

AF’nin belirtileri kişiden kişiye değişebilir. Bazı kişiler hiçbir belirti hissetmezken, bazıları ciddi semptomlarla karşılaşabilir. İşte en yaygın belirtiler:

• Hızlı ve düzensiz kalp atışları (çarpıntı)
• Göğüste rahatsızlık hissi veya ağrı
• Nefes darlığı
• Baş dönmesi ve bayılma hissi
• Yorgunluk ve halsizlik
• Egzersiz yaparken çabuk yorulma
• Belirtiler sürekli olabilir veya ara sıra ortaya çıkabilir. Eğer bu tür belirtiler sık sık yaşanıyorsa, bir kardiyoloji uzmanına danışmak gerekir.

Atriyal Fibrilasyon Hangi Risklere Yol Açar?

Atriyal fibrilasyon tedavi edilmezse, ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. En büyük riskler şunlardır:

1. Felç (İnme) Riski

Kalpte düzensiz atışlar nedeniyle kan pıhtıları oluşabilir. Bu pıhtılar beyne ulaştığında, felç meydana gelebilir. AF hastalarında inme riski 5 kat daha fazladır.

2. Kalp Yetmezliği

Kalbin düzensiz çalışması, zamanla kalp kasının zayıflamasına neden olabilir. Bu durum, kalbin vücuda yeterli kan pompalayamamasına yol açar.

3. Kan Pıhtılaşması (Tromboz)

AF’de kan dolaşımı düzensizleştiği için kan pıhtılaşma riski artar. Bu pıhtılar, akciğer embolisi gibi hayati tehlike oluşturan durumlara sebep olabilir.

Atriyal Fibrilasyon Nasıl Tedavi Edilir?

Atriyal fibrilasyon tedavisinde amaç, kalp ritmini düzene sokmak ve felç riskini azaltmaktır. Tedavi süreci hastanın durumuna göre değişiklik gösterebilir.

1. İlaç Tedavisi

Kan sulandırıcılar (antikoagülanlar): Felç riskini azaltmak için kullanılır. (Örn: Warfarin, Aspirin, Apiksaban)

Ritim düzenleyici ilaçlar: Kalbin normal ritme dönmesini sağlar.

Beta blokerler: Kalp atış hızını yavaşlatmaya yardımcı olur.

2. Kardiyoversiyon (Elektriksel Şok Tedavisi)

Elektriksel şok ile kalbin normal ritme dönmesi sağlanabilir. Bu yöntem, ilaç tedavisine yanıt vermeyen hastalar için uygulanır.

3. Kateter Ablasyon Tedavisi

Kalpteki anormal elektrik sinyallerini düzelten bir prosedürdür. Özellikle sık tekrarlayan AF vakalarında kullanılır.

4. Yaşam Tarzı Değişiklikleri

Düzenli egzersiz yapmak (Yürüyüş, hafif tempolu sporlar)

Sağlıklı ve dengeli beslenmek (Tuz ve doymuş yağ tüketimini azaltmak)

Alkol ve sigaradan kaçınmak

Stresi kontrol altına almak (Yoga, meditasyon gibi yöntemler)

Atriyal Fibrilasyon Önlenebilir mi?

Evet, bazı önlemlerle AF riskini azaltmak mümkündür. İşte öneriler:

• Kan basıncını kontrol altında tutmak
• Fazla kilolardan kurtulmak
• Düzenli sağlık kontrolleri yaptırmak
• Şeker hastalığını ve kolesterol seviyelerini kontrol altında tutmak

Atriyal fibrilasyon, ihmal edilmemesi gereken ciddi bir kalp ritim bozukluğudur. Felç ve kalp yetmezliği gibi riskleri önlemek için erken teşhis ve uygun tedavi şarttır. Sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve düzenli doktor kontrolleriyle atriyal fibrilasyonun etkileri en aza indirilebilir. Eğer düzensiz kalp atışları veya çarpıntı gibi belirtiler yaşıyorsanız, vakit kaybetmeden bir kardiyoloji uzmanına başvurmalısınız.