Behçet hastalığı nedir, belirtileri neler?
Ağız yaraları, cilt döküntüleri ve göz iltihaplarıyla kendini gösteren Behçet hastalığı sinsi ilerliyor. Behçet hastalığı nedir, belirtileri nelerdir, kimlerde görülür? İşte detaylar..
Behçet Hastalığı: Sessiz Başlayıp Tüm Vücudu Etkileyebilen Tehlike
İlk kez Türk dermatolog Prof. Dr. Hulusi Behçet tarafından tanımlanan ve dünya tıp literatürüne onun ismiyle geçen Behçet hastalığı, vücutta çoklu sistemleri etkileyen kronik, otoimmün bir rahatsızlık. Genellikle ağız içinde tekrarlayan aftlar ile başlayan hastalık, zamanla göz, cilt, damarlar ve sinir sistemine kadar yayılabiliyor.
Behçet Hastalığı Nedir?
Behçet hastalığı, bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu ortaya çıkan, damarlarda iltihaplanmaya (vaskülit) yol açan kronik ve sistemik bir hastalıktır. Hem küçük hem de büyük damarları etkileyebilen ender hastalıklardan biri olan Behçet, dönemsel ataklarla seyreder.
Behçet Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
Hastalık, kişiden kişiye farklı semptomlarla kendini gösterebilir. Ancak en yaygın belirtiler şunlardır:
1. Ağız Yaraları (Aftlar):
Hemen her hastada görülür. Genellikle birkaç milimetre çapında, ağrılı ve tekrarlayıcıdır.
2. Genital Yaralar:
Ağrılı, iz bırakabilen ve tekrar eden genital ülserler özellikle kadınlarda rahatsız edici olabilir.
3. Göz Problemleri:
Üveit (göz içi iltihabı) en sık görülen göz tutulumudur. Gözde kızarıklık, bulanık görme, ışık hassasiyeti ve görme kaybı gelişebilir.
4. Cilt Lezyonları:
Akne benzeri döküntüler, eritema nodozum (ağrılı, kırmızı şişlikler) şeklinde olabilir. Genellikle bacaklarda görülür.
5. Eklem Ağrıları:
Özellikle diz, ayak bileği ve dirseklerde ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı gelişebilir.
6. Damar Tutulumu:
Toplardamar ya da atardamar iltihapları, pıhtı oluşumu ve damar tıkanıklıkları görülebilir.
7. Sinir Sistemi Tutulumu:
Baş ağrısı, denge kaybı, felç ve hatta menenjit benzeri durumlar gelişebilir.
Behçet Hastalığı Kimlerde Görülür?
Behçet hastalığı en çok 20-40 yaş arası genç yetişkinlerde ortaya çıkar. Türkiye, İran, Japonya ve Çin gibi İpek Yolu coğrafyasında daha yaygın görülür. Türkiye, hastalığın en sık rastlandığı ülkelerden biridir. Erkeklerde genellikle daha ağır seyreder.
Tanısı Nasıl Konur?
Behçet hastalığı için kesin bir laboratuvar testi bulunmamakla birlikte, tanı genellikle klinik bulgulara dayanarak konur. Aşağıdaki kriterlerin çoğunun bir arada bulunması tanıyı güçlendirir:
- Yılda en az üç kez tekrar eden ağız yaraları
- Genital ülserler
- Göz iltihabı
- Cilt lezyonları
- Pozitif paterji testi (deriye iğne batırıldığında iltihap gelişmesi)
Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
Behçet hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak belirtiler kontrol altına alınabilir. Tedavi, hangi organların etkilendiğine göre planlanır:
- Kortikosteroidler (iltihap baskılayıcı)
- Bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar (azathioprine, siklosporin)
- Göz tutulumu varsa özel göz damlaları ve sistemik tedavi
- Cilt ve eklem tutulumları için lokal tedaviler
- Düzenli takip, atakları azaltmak ve komplikasyonları önlemek açısından çok önemlidir.
Behçet Hastalığıyla Yaşam: Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Sigara ve alkol tüketiminden kaçınılmalı
- Stres yönetimi önemli
- Güneş ışığına uzun süreli maruz kalmaktan sakınılmalı
- Düzenli kontroller aksatılmamalı
- Göz sağlığı yakından takip edilmeli
- Atakları tetikleyebilecek enfeksiyonlardan korunulmalı