Sedef hastalığı nedir, neden olur ve nasıl tedavi edilir?

Sedef Hastalığı (Psoriasis) Nedir?

Sedef hastalığı, tıbbi adıyla psoriasis, cilt hücrelerinin anormal şekilde hızlı çoğalması sonucu oluşan kronik ve otoimmün bir deri hastalığıdır. Genellikle ciltte kızarıklık, pullanma, kepeklenme ve kalınlaşmış plaklarla kendini gösterir. Bağışıklık sisteminin kendi dokularına saldırmasıyla ortaya çıkar ve bulaşıcı değildir.

Sedef Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Sedef hastalığının belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak en yaygın görülen semptomlar şunlardır:

• Ciltte kırmızı, iltihaplı ve kabarık plaklar
• Plakların üzerinde beyaz-gümüş renkli pullanmalar
• Şiddetli kaşıntı ve yanma hissi
• Kuruluk, çatlama ve bazen kanama
• Tırnaklarda şekil bozukluğu, kalınlaşma veya çukurlaşma
• Eklemlerde ağrı ve sertlik (psöriatik artrit varsa)
• Bu belirtiler genellikle dirsek, diz, saç derisi, sırt ve göğüs gibi bölgelerde görülür.

Sedef Hastalığı Neden Olur?

Sedef hastalığının kesin nedeni bilinmese de genetik ve çevresel faktörlerin birlikte etkili olduğu düşünülüyor. Bağışıklık sistemindeki anormal tepkiler cilt hücrelerinin normalden 10 kat daha hızlı çoğalmasına neden olur.

Tetikleyici Faktörler:

• Stres
• Enfeksiyonlar (özellikle boğaz enfeksiyonları)
• Travma ve cilt yaralanmaları
• Sigara ve alkol kullanımı
• Soğuk hava koşulları
• Bazı ilaçlar (beta blokerler, lityum, antimalaryal ilaçlar)

Sedef Hastalığı Türleri Nelerdir?

Plak tipi sedef: En yaygın formu; ciltte kalın, kabuklu plaklar oluşur.

Guttat sedef: Genellikle çocuklarda görülür; küçük, damla şeklinde lekelerle kendini gösterir.

Püstüler sedef: Cerahat dolu kabarcıklarla karakterizedir.

Eritrodermik sedef: Tüm vücutta kızarıklık ve döküntü; acil müdahale gerektirir.

Ters sedef: Genellikle koltuk altı, kasık ve cinsel bölgelerde görülür.

Sedef Hastalığı Tedavi Edilebilir mi?

Sedef hastalığının tamamen iyileşmesi mümkün olmasa da, belirtileri kontrol altına almak ve yaşam kalitesini artırmak için birçok etkili tedavi yöntemi mevcuttur.

1. Topikal (Yüzeysel) Tedaviler:

Kortizonlu kremler

D vitamini analogları

Kömür katranı içeren merhemler

Nemlendirici ve yumuşatıcı ürünler

2. Fototerapi (Işık Tedavisi):

Güneş ışığı ya da yapay ultraviyole B (UVB) ışığı kullanılır.

Düzenli seanslarla uygulandığında lezyonlarda belirgin iyileşme sağlar.

3. Sistemik Tedaviler:

Ağızdan alınan ya da enjeksiyon yoluyla uygulanan ilaçlar

Bağışıklık sistemini baskılayan metotreksat, siklosporin gibi ilaçlar

4. Biyolojik Tedaviler:

Yeni nesil ilaçlardır.

TNF-alfa, IL-17, IL-23 gibi bağışıklık sistemine etki eden hedefli tedaviler içerir.

Orta ve ağır şiddette sedef hastalığında kullanılır.

Sedef Hastalığı ile Yaşam

Sedef hastaları, belirtilerini tetikleyen faktörlerden uzak durarak yaşam kalitelerini artırabilir. Stresten uzak durmak, dengeli beslenmek, düzenli egzersiz yapmak ve cildi nemli tutmak hastalığın kontrolünde önemli rol oynar. Ayrıca, sedef hastalığı olan bireylerde depresyon ve sosyal izolasyon riski de yüksek olduğu için psikolojik destek büyük önem taşır.

Sonuç: Ciltteki Değişiklikleri Ciddiye Alın!

Sedef hastalığı, sadece bir cilt sorunu değil; sistemik etkileri olan ciddi bir sağlık problemidir. Erken teşhis ve uygun tedaviyle kontrol altına alınabilir. Cildinizde kalınlaşma, pullanma ve kaşıntı gibi belirtiler fark ediyorsanız, vakit kaybetmeden bir dermatoloğa başvurmalısınız.