Skolyoz nedir, çocuklarda skolyoz belirtileri nelerdir?

Skolyoz Nedir?

Skolyoz, omurganın sağa ya da sola doğru anormal eğilmesiyle oluşan bir iskelet bozukluğudur. Tıbbi olarak omurganın “S” ya da “C” harfi şeklini almasıyla tanımlanır. En sık çocukluk ve ergenlik döneminde, özellikle büyüme atakları sırasında ortaya çıkar. Bu nedenle çocuklukta skolyozun erken teşhisi, ileride oluşabilecek kalıcı deformasyonların ve sağlık sorunlarının önüne geçmek açısından hayati önem taşır.

Skolyoz Belirtileri Nelerdir?

Skolyoz başlangıçta çoğu zaman belirti vermez. Ancak zamanla bazı fiziksel bulgular ortaya çıkar:

• Omuzlardan biri diğerine göre daha düşük olabilir
• Bel ve kalça asimetrisi fark edilir
• Sırt kambur görünür
• Çocuk yürürken bir tarafa doğru eğiliyormuş gibi görünür
• Giysilerin bir tarafı daha kısa ya da uzun durabilir
• Fiziksel aktivite sırasında çabuk yorulma

Bu belirtiler fark edildiğinde, zaman kaybetmeden uzman bir ortopedi doktoruna başvurulmalıdır.

Çocuklarda Skolyoz Ne Kadar Yaygın?

Türkiye’de her 100 çocuktan yaklaşık 2-3’ünde skolyoz görülmektedir. Ergenlik döneminde kız çocuklarında erkeklere göre daha sık rastlanır. Özellikle 10-16 yaş arası hızlı büyüme dönemlerinde skolyoz riski artar. Ailelerin bu dönemde çocuklarının duruşunu dikkatle gözlemlemesi büyük önem taşır.

Skolyozun Nedenleri Nelerdir?

Skolyozun birçok tipi bulunsa da en yaygın olanı idiopatik skolyozdur ve nedeni tam olarak bilinmez. Ancak bazı olası nedenler şunlardır:

• Genetik yatkınlık
• Kas-iskelet sistemi hastalıkları
• Sinir-kas hastalıkları (örneğin: serebral palsi)
• Doğumsal omurga anormallikleri
• Hatalı oturma ve duruş alışkanlıkları

Erken Teşhis Mümkün mü?

Evet, skolyoz erken dönemde teşhis edilebilir. Özellikle okul taramaları, ebeveynlerin gözlemleri ve düzenli çocuk kontrolleri bu konuda büyük rol oynar. Uzmanlar, 8-16 yaş arasındaki çocukların yılda en az bir kez ortopedi kontrolünden geçmesini öneriyor.

Teşhis Yöntemleri:

• Fiziksel muayene (omurga eğriliği testi)
• Skolyoz açısını ölçmek için röntgen (Cobb açısı değerlendirmesi)
• Gerekirse MR ve BT görüntüleme

Skolyoz Tedavi Edilebilir mi?

Skolyozun derecesine göre tedavi planı yapılır:

Gözlem:

10 derecenin altındaki hafif eğrilikler genellikle düzenli takip edilir.

Korse Tedavisi:

20-40 derece arasındaki skolyozda büyüme çağında korselerle eğrilik kontrol altına alınabilir.

Fizik Tedavi ve Egzersiz:

Skolyoza özel egzersiz programları ile omurga kasları güçlendirilir, postür düzeltilir.

Cerrahi Müdahale:

Eğrilik 40 dereceyi geçerse ve hızlı ilerliyorsa cerrahi operasyon gündeme gelebilir.

Ebeveynlere Öneriler: Skolyozu Önlemek Mümkün mü?

Tam anlamıyla önlenemese de, skolyozun ilerlemesini engellemek için şu önerilere dikkat edilmelidir:

• Çocuğunuzun duruşunu düzenli olarak gözlemleyin
• Masa başında dik oturmasını sağlayın
• Ağırlıklı çanta taşımamaya özen gösterin
• Spor ve fiziksel aktiviteye teşvik edin
• Erken yaşta ortopedi kontrolü yaptırın