Denetimli Serbestlik nedir?
Denetimli serbestlik hangi suçlar için uygulanır? Cezaevine girmeden cezanın infaz edilmesini sağlayan bu sistem nasıl işliyor? İşte tüm detaylar!
DENETİMLİ SERBESTLİK NEDİR?
Denetimli serbestlik, hükümlünün cezasının bir kısmını cezaevinde geçirdikten sonra belirli kurallar çerçevesinde toplum içinde tamamlamasını sağlayan bir ceza infaz sistemidir. Bu uygulama, mahkumların sosyal hayata uyum sağlamasını kolaylaştırmak ve cezaevlerindeki yoğunluğu azaltmak amacıyla geliştirilmiştir.
Denetimli serbestlik sayesinde hükümlüler, belirlenen süre boyunca belirli yükümlülükler yerine getirmek kaydıyla özgürlüklerini kısmen kazanabilirler. Ancak, bu süreç sıkı kurallara tabidir ve denetim altında tutulurlar.
DENETİMLİ SERBESTLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Denetimli serbestlikten yararlanmak için hükümlünün belirli şartları karşılaması gerekmektedir. İşte başlıca şartlar:
- Ceza süresinin belirli bir kısmını infaz etmiş olmak
- Ağır suçlardan hüküm giymemiş olmak
- Ceza süresinin belirlenen sınırın altında olması
- Disiplin cezası almamış ve iyi halli olmak
Bu şartları karşılayan mahkumlar, denetimli serbestlikten yararlanabilirler. Ancak, her suç türü bu kapsama girmez ve bazı suçlar denetimli serbestlik kapsamında değerlendirilmez.
DENETİMLİ SERBESTLİK KİMLERİ KAPSAR?
Denetimli serbestlik, belirli suçlardan hüküm giymiş ve cezasının bir kısmını cezaevinde geçirmiş kişiler için geçerlidir. Ancak, aşağıdaki suçlar genellikle denetimli serbestlik kapsamına alınmaz:
- Terör suçları
- Cinsel suçlar
- Uyuşturucu ticareti
- Kasten öldürme
Bunun dışında kalan hırsızlık, dolandırıcılık, mala zarar verme, hakaret gibi hafif suçlar için denetimli serbestlik uygulanabilir.
DENETİMLİ SERBESTLİK NASIL UYGULANIR?
Denetimli serbestlik sürecinde hükümlüler bazı yükümlülüklere uymak zorundadır. Sürecin aşamaları şu şekildedir:
- Hükümlünün Cezaevinden Tahliye Edilmesi: Mahkum, belirli bir süreyi cezaevinde tamamladıktan sonra denetimli serbestlik kapsamına alınır.
- Denetim Süreci Başlar: Hükümlü, belirlenen kurallara uymak şartıyla dışarıda yaşamaya devam eder.
- Zorunlu Yükümlülükler: Hükümlü, kamu hizmeti yapma, belirli yerlere gitmeme, eğitim programlarına katılma gibi zorunlulukları yerine getirmek zorundadır.
- Düzenli Takip ve Kontrol: Hükümlüler, belirlenen süre boyunca düzenli olarak denetim merkezlerine giderek imza atar ve yetkililere bilgi verir.
Bu kurallara uyulmazsa, hükümlü tekrar cezaevine gönderilebilir ve denetimli serbestlik hakkını kaybedebilir.
DENETİMLİ SERBESTLİK SÜRESİ NE KADAR?
Denetimli serbestlik süresi, hükümlünün cezasına ve suç türüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genellikle, cezanın son 1 yılı denetimli serbestlik kapsamında geçirilir. Ancak, zaman zaman yapılan yasal düzenlemelerle bu süre artırılabilir veya azaltılabilir.
Örneğin:
- 3 yıl ceza alan bir kişi, belirli bir süre cezaevinde kaldıktan sonra 1 yılını denetimli serbestlik kapsamında tamamlayabilir.
- Daha ağır suçlardan hüküm giyenler için denetimli serbestlik süresi daha kısıtlı olabilir.
Bu süreyi belirleyen ana etken, mahkumun ceza süresi ve suçunun türüdür.
DENETİMLİ SERBESTLİKTE HÜKÜMLÜLERİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
Denetimli serbestlikten yararlanan kişilerin uyması gereken bazı temel kurallar şunlardır:
- Belirlenen günlerde denetim merkezine giderek imza atmak
- Alkol veya uyuşturucu kullanmamak
- Sosyal rehabilitasyon programlarına katılmak
- Toplum yararına bir işte çalışmak (bazı durumlarda zorunlu olabilir)
- Hukuka uygun bir yaşam sürdürmek ve suça karışmamak
Bu kuralların ihlal edilmesi halinde, hükümlü tekrar cezaevine gönderilebilir ve denetimli serbestlik hakkını kaybedebilir.
DENETİMLİ SERBESTLİK KİME UYGULANMAZ?
Denetimli serbestlik, bazı ağır suçlar için uygulanmaz. Türkiye'de genellikle aşağıdaki suçları işleyenler bu uygulamadan yararlanamaz:
- Cinsel suçlar (tecavüz, çocuk istismarı vb.)
- Terör suçları
- Uyuşturucu imalatı ve ticareti
- Öldürme ve ağır yaralama suçları
Bu suçları işleyen kişiler, denetimli serbestlik hakkından yararlanamaz ve cezalarının tamamını cezaevinde çekmek zorundadır.
DENETİMLİ SERBESTLİK GERÇEKTEN BİR CEZA MI?
Denetimli serbestlik, cezanın dışarıda geçirilmesini sağlayan ancak hükümlünün belirli kurallar çerçevesinde özgürlüğünü sınırlayan bir sistemdir. Bu yöntem, hem cezaevlerinin yükünü hafifletmek hem de hükümlülerin sosyal hayata daha kolay uyum sağlamasını sağlamak amacıyla uygulanmaktadır. Ancak bu sistem disiplinsiz davranışlara izin vermez. Eğer hükümlü kurallara uymazsa, tekrar cezaevine gönderilir ve kalan cezasını içeride tamamlamak zorunda kalır.