Fransa Cumhurbaşkanı Macron’a “Napolyon’un sonu” hatırlatıldı

FRANSA VE RUSYA ARASINDA TARİHİ ÇEKİŞME: NAPOLYON TARTIŞMASI

Fransa ve Rusya arasında yaşanan Ukrayna krizi, tarihi bir tartışmayı yeniden gündeme taşıdı. Rus yetkililer, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un açıklamalarına karşılık Napolyon Bonapart’ın başarısız Rusya seferini hatırlatarak yanıt verdi.

MACRON VE PUTİN ARASINDA TARİHİ GERİLİM

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un, Avrupa güvenliği için Fransız nükleer kapasitesini kullanabileceğini açıklaması, Rusya'dan sert tepkiler almasına neden oldu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bu duruma atıfta bulunarak, "Bazı insanlar Napolyon'un dönemine geri dönmek istiyor ama onun Moskova seferinin nasıl sonuçlandığını unuttular" ifadelerini kullandı.

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da Macron'u sert sözlerle eleştirerek, "Napolyon’un Rusya’yı ele geçirme çabalarına devam ediyor gibi görünüyor. Üstelik Beyaz Saray'daki yalanlara ortak olan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’nin izinden gidiyor" dedi.

Macron ise Rusya’ya yanıt vererek, "Tarihi yanlış yorumladığını düşünüyorum ve bu beni şaşırtıyor. Napolyon fetihler gerçekleştirdi ancak bugün Avrupa’daki tek emperyalist güç Rusya’dır" diyerek Moskova yönetimini hedef aldı.

Bu açıklamalar, sosyal medyada geniş yankı uyandırırken, Napolyon’un 1812’deki Rusya seferi yeniden gündeme taşındı.

NAPOLYON’UN RUSYA SEFERİ VE TARİHİ SONUÇLARI

Fransa’nın en önemli askeri ve siyasi figürlerinden biri olan Napolyon Bonapart, 1769 yılında Korsika’da dünyaya geldi. Askeri dehası ve politik hamleleriyle hızla yükselen Napolyon, 1799 yılında Fransa’da iktidarı ele geçirdi ve 1804’te kendisini "Fransa’nın İmparatoru" ilan etti.

Ancak onun en büyük askeri yenilgilerinden biri, 1812’deki Rusya seferi oldu. Napolyon’un devasa ordusu, Moskova’ya kadar ilerlemesine rağmen, çetin kış koşulları ve Rusların "topyekûn imha" stratejisi nedeniyle büyük kayıplar verdi. Geri çekilme sürecinde ise ordu tamamen dağılmış ve Napolyon büyük bir hezimete uğramıştı.

Bu başarısızlık, Napolyon’un düşüş sürecini hızlandırdı ve 1814’te tahttan çekilmek zorunda kaldı. Fransa için dönüm noktalarından biri olan bu yenilgi, günümüzde Fransa ve Rusya arasındaki siyasi gerilimlerde sık sık gündeme getiriliyor.

Rus ve Fransız yetkililerin karşılıklı açıklamaları, uluslararası politikada tarihi referansların nasıl kullanıldığını bir kez daha gösterdi. Ukrayna krizi bağlamında yapılan bu tartışma, iki ülke arasındaki diplomatik tansiyonu artırmaya devam ediyor.

NAPOLYON'UN RUSYA SEFERİ: STRATEJİ VE FELAKET

Napolyon, imparatorluk hırsıyla Fransa’nın sınırlarını genişletmeye çalışırken, 1812 yılı hem onun hem de Avrupa’nın kaderini değiştiren bir dönüm noktası oldu.

1806-1807 yıllarında Rusya ile yapılan savaşların ardından imzalanan Tilsit Antlaşması, Rus Çarı I. Aleksandr’ı, Napolyon’un politikalarına uymaya mecbur bıraktı. Anlaşma gereğince Rusya, Fransa'nın İngiltere’ye karşı uyguladığı "Kıta Ablukası"na katılmayı taahhüt etti. Ancak bu durum, Rus ekonomisini olumsuz etkileyince, çarlık yönetimi ablukadan kaçınarak İngiltere ile ticarete yeniden başladı.

Bu gelişme, Napolyon tarafından büyük bir ihanet olarak görüldü. Aynı zamanda Avrupa’daki gücünü pekiştirmek isteyen Fransız lider, 1812 yılının Haziran ayında 700 bin kişilik devasa ordusuyla Rusya üzerine yürüdü.

Rus ordusu, doğrudan savaşmak yerine stratejik olarak geri çekilmeyi tercih etti. Geri çekilme esnasında uygulanan "topyekûn imha" taktiğiyle, topraklar yakıldı, su kuyuları zehirlendi ve hayvanlar yok edilerek Fransız ordusunun ikmal hatları kesildi.

Moskova’ya ilerleyen Napolyon, Borodino’da Rus ordusuyla karşı karşıya geldi. Fransızlar burada taktiksel bir zafer elde etti ancak Rus kuvvetleri tamamen yok edilemedi ve savaşmaya devam etti.

Eylül ayında Moskova’ya ulaşan Napolyon, büyük bir hayal kırıklığı yaşadı. Şehri ele geçirmişti ancak halkın çoğunluğu orduyla birlikte kenti terk etmişti. Üstelik Fransızların gelişinden kısa bir süre sonra Moskova’da büyük yangınlar başladı. Bu yangınlar, Napolyon’un şehirde uzun süre kalmasını engelledi ve Fransız ordusunu daha da zor bir duruma soktu.

GERİ ÇEKİLİŞ VE BÜYÜK KAYIPLAR

Rus Çarı I. Aleksandr’ın teslim olmaması ve kış şartlarının ağırlaşması, Napolyon’un yenilgisini kaçınılmaz hale getirdi. Ekim ayında Moskova’dan çekilmeye başlayan Fransız ordusu, Kasım ayında dondurucu soğuklarla mücadele etmek zorunda kaldı. Yetersiz kıyafetler, açlık, hastalık ve Rus birliklerinin pusuları, Fransız ordusunu felakete sürükledi.

Geri çekilme sırasında Berezina Nehri’ni geçmeye çalışan Fransız askerlerinin bir kısmı nehirde boğulurken, diğerleri Rus kuvvetleri tarafından öldürüldü.

700 bin askerle Rusya’ya yürüyen Napolyon’un "Grande Armée"si, Fransa’ya döndüğünde sadece 20 bin civarında askeri kalmıştı.

SEFERİN SONUÇLARI VE NAPOLYON'UN DÜŞÜŞÜ

Rusya seferi, Napolyon’un askeri ve politik gücünü büyük ölçüde zayıflattı. Sefer boyunca Fransız ordusunun yaklaşık 570 bin asker kaybettiği tahmin edilirken, Rus kayıplarının da 300 bin civarında olduğu düşünülüyor.

Bu yenilgi, Napolyon karşıtı bir ittifakın güçlenmesine neden oldu. Prusya, Avusturya ve İngiltere gibi büyük devletler, Fransa’ya karşı birleşerek Napolyon’u 1813’te Leipzig Savaşı’nda mağlup etti. 1814’te Paris düşerken Napolyon tahttan çekilmek zorunda kaldı ve sürgüne gönderildi.

1815’te kısa süreliğine yeniden iktidarı ele geçirse de Waterloo Savaşı’nda kesin olarak yenildi. Bu mağlubiyetin ardından Atlantik Okyanusu’ndaki Saint Helena Adası’na sürgüne gönderilen Napolyon, 1821 yılında burada hayatını kaybetti.