Patlıcan Hangi Mevsimde Yetişir, Ne Zaman Hasat Edilir?
Mutfağınızdan eksik olmayan patlıcanın aslında hangi mevsimde yetiştiğini ve sofranıza gelene dek nasıl bir yolculuktan geçtiğini hiç merak ettiniz mi?
Türk mutfağının adeta yıldızı sayılabilecek sebzelerinden biri olan patlıcan, her sofraya uyum sağlar; ister közde, ister dolma harcında, ister fırın yemeklerinde...
Fakat bu lezzetli sebzenin hangi mevsimde yetiştiğini, hangi şartlarda en verimli halini aldığını biliyor musunuz?
Patlıcan genellikle ilkbaharın sonlarına doğru ekilir ve yazın ortasından sonbahara kadar olan dönemde hasat edilir. Türkiye’nin Akdeniz, Ege ve Güneydoğu Anadolu gibi sıcak iklimli bölgeleri, patlıcan tarımı için en elverişli koşulları sunar. Bu bölgelerde güneşin bol, toprağın geçirgen, hava sıcaklıklarının ise 25-35 derece aralığında olması, patlıcan bitkisinin sağlıklı gelişimini doğrudan destekler.
Seralarda kontrollü ortamda yıl boyunca üretimi yapılabilse de açık tarlada patlıcan yetiştiriciliği için ilkbahar sonu ile yaz başı ideal dönemlerdir. Kış boyunca toprak hazırlığı yapılır, baharda ise fidelerle ya da tohumla dikim gerçekleştirilir. İlk ürünler ise haziran sonu veya temmuz başı itibarıyla toplanmaya başlanır.
Toprağın hafif nemli, güneş ışığı alan ve iyi drene edilmiş olması gereklidir. Aksi halde patlıcan köklerinde çürümeler oluşabilir. Ege kıyılarındaki yumuşak rüzgarlar ya da Güneydoğu’nun sıcak günleri, bu bitkinin yetişme sürecinde doğayla mükemmel bir uyum oluşturur.
Patlıcan ne zaman çıkar? sorusuna gelirsek: pazarlarda ve manavlarda en bol bulunduğu dönem, temmuz-eylül ayları arasıdır. Bu dönemde patlıcanlar hem lezzet hem de besin değeri açısından zirveye ulaşır.
Bu bilgiler ışığında, sofranıza gelen bir tabak imam bayıldıya ya da musakkanın içindeki dilimlenmiş közlenmiş patlıcana artık biraz daha farklı bir gözle bakabilirsiniz. Patlıcan, toprağın ve güneşin tam anlamıyla birlikte çalıştığı, sabır ve doğru tarım bilgisiyle şekillenen bir doğa armağanıdır.
Evde Patlıcan Yetiştirmek Mümkün mü?
Patlıcan genellikle geniş tarım arazilerinde yetiştirilen bir bitki olarak bilinse de, doğru ortam sağlandığında evde, saksıda ya da balkonda da başarıyla yetiştirilebilir. Özellikle küçük ölçekli üretim yapmak isteyenler, bahçesiz alanlarda bile kendi sebzesini yetiştirme keyfini yaşayabilir.
Saksıda patlıcan yetiştirmek için aşağıdaki adımları takip etmeniz yeterlidir:
Derin ve geniş saksılar tercih edilmelidir. Kök gelişimi için en az 25-30 cm derinlik önerilir.
Geçirgen ve besin açısından zengin toprak kullanmanız patlıcanın sağlıklı büyümesini sağlar. Toprağın içerisine doğal gübre eklemek büyük fayda sağlayacaktır.
Tohumdan yetiştirmeyi düşünüyorsanız, tohumları iç mekanda önceden çimlendirebilir, ardından gelişen fideleri saksıya aktarabilirsiniz.
Günde en az 6-8 saat güneş alan bir noktada konumlandırılmalıdır.
Sulama sırasında toprağın tamamen kurumasına izin vermemeli, ancak aşırı sulamadan da kaçınılmalıdır.
Büyüdükçe dallarını destekleyecek basit bir çubuk veya iplere bağlama sistemi kurulması önerilir.
Evde yetiştirilen patlıcanlar daha az zirai ilaç içerdiği için sağlıklı bir alternatif sunar. Kendi emeğinizle yetiştirdiğiniz bir patlıcanı sofraya koymak ise tarifi zor bir mutluluk kaynağıdır.
Patlıcanla Yapılabilecek En İyi Yemekler
Patlıcan sadece tarımıyla değil, çeşit çeşit yemeğiyle de Türk mutfağının baş tacıdır. Her damak tadına hitap eden, hem yazın hem kışın sofralarda yer bulabilen bu sebzeyle yapılabilecek en güzel yemeklerden bazıları:
Közlenmiş Patlıcan Salatası: Dumanı üstünde közlenmiş patlıcan, sarımsak ve limonla buluştuğunda hafif ama doyurucu bir salata ortaya çıkar.
İmam Bayıldı: Zeytinyağıyla pişen patlıcan ve soğanlı iç harç... Bu klasik Osmanlı yemeği hâlâ sofraların favorisi.
Karnıyarık: Kıymalı iç harcıyla fırınlanmış patlıcan, Türk mutfağının en bilinen yemeklerinden biridir.
Musakka: Kat kat dizilmiş patlıcan, kıyma ve beşamel sos üçlüsüyle akşam yemeklerinde sıkça tercih edilir.
Patlıcanlı Börek: Haşlanmış patlıcan, lor veya kaşarla birleşince nefis bir iç harç olur.
Patlıcanlı Pilav: Pirincin yumuşaklığıyla patlıcanın etli yapısı mükemmel bir uyum sağlar.
Patlıcan Reçeli: Evet, şaşırmayın! Özellikle Hatay gibi bazı yörelerde patlıcandan reçel bile yapılır.