Trump’ın büyük ticaret hamlesi sınırlı kaldı

2 Nisan’da “kurtuluş günü” olarak nitelendirdiği günde Trump, ticarette yüksek açık veren ülkeleri hedef aldı ve yeni bir gümrük tarifesi planı duyurdu. Yüzde 10’luk temel tarife ile başlayan plan, küresel piyasalarda endişelere neden olurken ticaret savaşları senaryolarını da tetikledi.

ÇİN İLE GERİLİM TIRMANDI, TARİFELER KATLANDI

ABD ile Çin arasındaki karşılıklı restleşme, tarifelerin hızla artmasına yol açtı. Çin’e yönelik uygulanan toplam gümrük tarifesi oranı, "fentanil" maddesi nedeniyle getirilen yaptırımlar da dahil olmak üzere yüzde 145'e yükseldi. Çin ise misillemelerde bulundu, ancak iki ülke arasındaki ipler tamamen kopmadı.

“90 GÜNDE 90 ANLAŞMA” VAADİ GERÇEKLEŞMEDİ

Trump yönetimi, başlattığı ticaret mücadelesi kapsamında çok sayıda ülkeyle anlaşma yapılacağını duyurdu. Ancak bugüne kadar bu vaat yalnızca üç ülke ile sınırlı kaldı. Piyasalarda oluşan iyimserlik, fiili gelişmelerle ters düşmeye başladı.

İLK ANLAŞMA İNGİLTERE İLE İMZALANDI

Trump, 7 Mayıs’ta İngiltere ile ticaret anlaşması imzalandığını duyurarak bu gelişmeyi "ilk büyük anlaşma" olarak tanımladı. Anlaşma kapsamında İngiliz otomobillerine yönelik gümrük vergileri yüzde 10’a düşürülürken, ABD’nin çelik ve alüminyum ihracatına kota tanınacağı bildirildi.

ABD, İNGİLTERE’DEN DAHA FAZLA ET VE ETANOL BEKLEYECEK

İngiltere ise anlaşma karşılığında ABD’den daha fazla sığır eti ve etanol alacağını taahhüt etti. Ayrıca ABD mallarının gümrük işlemlerini kolaylaştırmayı kabul etti. Ancak ABD'nin İngiltere’ye uyguladığı yüzde 10’luk tarife oranı ise yürürlükte kalmaya devam edecek.

ÇİN İLE TİCARİ ATEŞKES SAĞLANDI

Mayıs ayında Cenevre’de yürütülen müzakereler sonrası, ABD ile Çin geçici bir ticaret ateşkesi ilan etti. Anlaşmaya göre, ABD yüzde 145’e ulaşan tarifeleri 90 gün boyunca yüzde 30’a düşürmeyi kabul ederken, Çin de uyguladığı yüzde 125’lik tarifeyi yüzde 10’a çekti.

TRUMP: “ÇİN’LE ANLAŞTIK, HİNDİSTAN SIRADA”

Trump, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada Çin ile bir ticaret anlaşmasının sağlandığını duyurdu. Ayrıca Hindistan ile de “büyük” bir anlaşmanın gündemde olduğunu ifade etti. Ancak bu konuda henüz somut bir adım atılmadı.

VİETNAM ABD’YE TİCARİ ERİŞİMİ TAMAMEN AÇTI

Haziran ayında ABD ile Vietnam arasında da bir anlaşma sağlandı. Trump, bu anlaşma kapsamında Vietnam’ın ABD’ye “tam erişim hakkı” tanıdığını belirtti. ABD ürünleri artık Vietnam pazarına sıfır gümrük vergisiyle girebilecek. Vietnam'dan gelen ürünlere ise yüzde 20 ila yüzde 40 arasında vergi uygulanacak.

TRUMP’TAN “TARİFE MEKTUPLARI”: MESAJ AÇIK

Trump, anlaşma yapılmayacak ülkelere yönelik olarak "tarife mektupları" göndermeye başladı. Japonya ve Güney Kore’ye iletilen mektuplarda, 1 Ağustos itibarıyla tüm ürünlerde yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağı bildirildi. Trump, ilişkilerin durumuna göre bu oranların artabileceğini de vurguladı.

YENİ MEKTUPLAR YOLDA: 12 ÜLKE HEDEFTE

Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, pazartesi günü aralarında Malezya, Tunus, Endonezya, Laos, Myanmar ve Sırbistan’ın da bulunduğu 12 ülkeye daha tarife mektubu gönderileceği belirtildi. Tarifeler ülkelere göre yüzde 25 ila yüzde 40 arasında değişiyor.

TİCARET ORTAKLARIYLA MÜZAKERELER SÜRÜYOR

ABD’nin Japonya, Hindistan ve Avrupa Birliği gibi büyük ticaret ortaklarıyla müzakereleri ise halen sonuçlanmış değil. Uzmanlar, Trump’ın “3 ayda 3 ülke” performansının vaat ettiği ticaret devrimi için yetersiz kaldığını, stratejinin uzun vadede sürdürülebilirliğinin sorgulandığını dile getiriyor.

GELECEK ANLAŞMALAR KÜRESEL EKONOMİYİ ŞEKİLLENDİREBİLİR

Ekonomistler, Trump yönetiminin tarifelerle tehdit ettiği ülkelerden ne kadar verim alacağının belirsiz olduğunu belirtiyor. Ancak ABD’nin önümüzdeki süreçte imzalayacağı ticaret anlaşmalarının küresel ekonomik dengeleri önemli ölçüde etkileyebileceği görüşü öne çıkıyor.