Ankara’da yapay zekâ ile damızlık civciv ıslahında yeni dönem
Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü, yıllık 100 bin damızlık civciv üretiminde yapay zekâyı ıslaha entegre ediyor; testlerin bu yıl tamamlanması hedefleniyor.
ANKARA’DA YERLİ DAMIZLIKTA DÖNÜŞÜM HAZIRLIĞI
Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü, yumurta tavukçuluğunda dışa bağımlılığı azaltmak için yürüttüğü ıslah çalışmalarına yapay zekâ entegrasyonu başlattı. Enstitü, farklı hatların melezlenmesiyle tescilli 4 yumurtacı hibritten her yıl ortalama 100 bin damızlık civcivi sektöre kazandırıyor ve üreticiye veriye dayalı çözümler sunuyor.
ISLAH KAPASİTESİ VE PROJE BİRİKİMİ
Bugüne dek 44 ıslah, 42 yetiştirme, 51 besleme, 9 ekonomi ve 2 sağlık başlığında toplam 148 projeyi tamamlayan enstitü; üniversiteler, kamu araştırma kurumları ve özel sektörle ortak çalışıyor. Elde edilen bulgular, yetiştirme ve besleme uygulamalarında üreticilerin kullanımına aktarılıyor.
“İHTİYAÇ DUYULAN DAMIZLIK MATERYALİ SAĞLIYORUZ”
Enstitü Müdürü Doç. Dr. Ahmet Uçar, 12 saf hattın ıslah kriterleri doğrultusunda seçildiğini; yumurta verimi, yumurta ağırlığı, canlı ağırlık ve cinsi olgunluk yaşına göre yeni jenerasyonlar oluşturduklarını söyledi. Uçar, ikili, üçlü ve dörtlü melez kombinasyonlarıyla geliştirilen yerli hibritlerin ebeveynlerinin yaklaşık yüzde 15’inin enstitüde üretildiğini, bunun da yıllık 100 bin damızlık civcive karşılık geldiğini vurguladı.
YERLİ HİBRİTLER: ATAK, ATAK-S, ATABEY, AKBAY
Uçar, tescilli hibritlerin Atak ve Atak-S (kahverengi kabuk), Atabey ve Akbay (beyaz kabuk) olduğunu belirtti. Krem renkli yumurta kabuğuna sahip yeni bir hibrit için de saf hat oluşturma sürecinin başlatıldığını, 3-4 yıl içinde üretimin tamamlanmasının hedeflendiğini aktardı. “Yıllık yaklaşık 5 milyon yumurta üretiyoruz ancak odak noktamız damızlık civciv. Sektörün ihtiyacını karşılayacak ölçekte materyal sunabiliyoruz” dedi.
EKONOMİYE KATKI VE HEDEF BÜYÜTME
Enstitü, yerli damızlık payı sayesinde her yıl yaklaşık 700 bin doların ülkede kalmasına katkı sağlıyor. Uçar, kahverengi yumurtacı Atak-S hattında ebeveyn üretiminde önemli mesafe alındığını; asıl hedefin beyaz yumurtacı hibritlerde payı yüzde 15’ten yüzde 30-50 aralığına çıkarmak olduğunu ifade etti.
YAPAY ZEKÂ İLE VERİ ODAKLI ISLAH
İşgücünün zorlaştığı ve bireysel veri hacminin arttığına dikkat çeken Uçar, ıslah verilerinin daha objektif yöntemlerle toplanması için yapay zekânın devreye alınacağını söyledi. “Makine öğrenmesini tamamladık; görüntü işleme ile her tavuğun kafes kodu ve kanat numarasına bağlı verileri otomatik okuyacağız. Yumurtanın ağırlığını yüzde 98 doğrulukla tespit ediyoruz” dedi.
YIL SONUNDA TESTLER TAMAMLANACAK
Planlamaya göre, yıl sonuna kadar ilk test aşaması tamamlanacak ve 1.321 tavuk üzerinde ön uygulama başlatılacak. Uçar, “Bu sistemi ıslah verisi toplanan tüm sürülere ölçekleyeceğiz. Ayrıca yem tüketimini hassas biçimde ölçmeye yönelik yeni sistemler üzerinde de çalışıyoruz” bilgisini paylaştı.