Epilepsi nedir?

Epilepsi, merkezi sinir sistemi (beyin ve omurilik) fonksiyonlarının geçici olarak anormal bir şekilde bozulduğu bir nörolojik bozukluktur. Bu durum nöbetler olarak adlandırılan anlık nörolojik olaylarla karakterizedir. Nöbetler, beyindeki elektriksel aktivitenin anormal bir şekilde artması veya düzensiz hale gelmesi sonucu ortaya çıkar.

Epilepsi, birçok farklı türde nöbeti içerebilir ve her kişide farklı şekillerde ortaya çıkabilir. Nöbetler bazen sadece belirli bir bölgeyi veya fonksiyonu etkileyebilirken, bazen tüm beyin aktivitesini etkileyebilir. Nöbetlerin şiddeti ve sıklığı kişiden kişiye farklılık gösterebilir.

Epilepsi nöbetleri, üç ana kategoride incelenebilir:

1. Genel Nöbetler: Tüm beyin aktivitesini etkileyen nöbetlerdir. Bilinç kaybı, kas seğirmeleri, düşme gibi belirtiler görülebilir.
2. Fokal (Yerel) Nöbetler: Beynin belirli bir bölgesinde başlayan nöbetlerdir. Bu nöbetler bazen sadece belirli bir bölgeyi etkileyebilir, ancak bazen genel nöbetlere dönüşebilir.
3. Bilinç Düşmesi Olmayan Nöbetler: Bilinç kaybı olmadan gerçekleşen nöbetlerdir. Kişi çevresinde olanları hatırlayabilir, ancak vücutta kas seğirmeleri gibi belirtiler olabilir.

Epilepsi neden meydana gelir? 

Epilepsi nedenleri karmaşık ve çeşitli olabilir. Ancak genel olarak epilepsi nöbetlerinin ortaya çıkmasının altında yatan temel neden, beyindeki normal elektriksel aktivitenin anormal bir şekilde bozulmasıdır. Bu elektriksel aktivite bozukluğunun nedenleri şunlar olabilir:

1. Bilinmeyen Nedenler (İdiyopatik Epilepsi): Birçok epilepsi vakasının nedeni net bir şekilde belirlenemeyebilir. Bu tür epilepsi vakalarına "idiyopatik" denir ve genetik faktörlerin etkisi olabilir.
2. Genetik Faktörler: Bazı epilepsi türleri genetik yatkınlıkla ilişkilendirilmiştir. Aile geçmişi, bireyin epilepsi riskini artırabilir.
3. Beyin Yapısı Anomalileri: Beyindeki doğuştan gelen veya sonradan gelişen anormallikler, epilepsiye yol açabilir. Örneğin, beyin dokusunun düzensiz dağılımı veya yaralanmalara bağlı skar dokusu oluşumu.
4. Beyin Yaralanmaları: Kafa travmaları, beyin cerrahisi veya diğer nedenlerle meydana gelen beyin yaralanmaları, epilepsi riskini artırabilir.
5. Enfeksiyonlar: Beyindeki enfeksiyonlar, özellikle erken çocuklukta geçirilen yüksek ateşli hastalıklar, epilepsiye yol açabilir.
6. Nörolojik Hastalıklar: Alzheimer hastalığı, beyin tümörleri, inme gibi nörolojik hastalıklar epilepsi riskini artırabilir.
7. İlaçlar ve Kimyasallar: Bazı ilaçlar veya kimyasal maddeler, beyin aktivitesini etkileyerek nöbetlere yol açabilir.
8. Hormonal Değişiklikler: Hormonal değişiklikler, özellikle kadınlarda menstrüasyon dönemi veya hormonal dalgalanmalar sırasında nöbetleri tetikleyebilir.
9. Yüksek Ateş (Ateşli Nöbetler): Özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda yüksek ateşli hastalıklar sırasında nöbetler ortaya çıkabilir.

Epilepsi belirtileri neler? 

Epilepsi, çeşitli tipte nöbetlerle kendini gösterebilir. Nöbetler, beyindeki anormal elektriksel aktivitenin bir sonucu olarak ortaya çıkar. Epilepsi belirtileri, nöbet türüne ve kişiden kişiye göre farklılık gösterebilir. İşte yaygın epilepsi belirtileri:

1. Bilinç Değişiklikleri: Nöbet sırasında kişi bilinç kaybı yaşayabilir veya bulanık, şaşkın bir hali olabilir. Bu durum nöbet türüne bağlı olarak değişebilir.
2. Kas Seğirmeleri veya Kasılmalar: Nöbet sırasında vücutta ani ve istemsiz kas seğirmeleri, titremeler veya kasılmalar meydana gelebilir. Bu belirtiler genel nöbetlerde yaygın olarak görülebilir.
3. Hissizlik veya Tuhaflık: Bazı nöbet türlerinde kişiler, garip hisler veya deja vu gibi deneyimler yaşayabilir.
4. Otomatizm: Nöbetler sırasında kişinin bilincinin kapalı olduğu bir dönemde, tekrarlayıcı ve otomatik davranışlar sergileme durumu oluşabilir. Örneğin, dudak mırıldanma, el çırpma, el yıkama gibi.
5. Görsel veya İşitsel Hallüsinasyonlar: Bazı nöbetler sırasında kişiler görsel veya işitsel hallüsinasyonlar yaşayabilir.
6. Baş Dönmesi ve Koordinasyon Problemleri: Nöbetler sırasında denge kaybı, baş dönmesi veya koordinasyon problemleri oluşabilir.
7. Ağız Köpürmesi: Genel nöbetlerde, ağız köpürmesi veya tükürük salgısının artması görülebilir.
8. Bulantı ve Kusma: Nöbetler bazen bulantı ve kusma ile ilişkilendirilebilir.
9. Konsantrasyon Kaybı ve Hafıza Sorunları: Nöbetler sonrasında kısa süreli konsantrasyon kaybı veya hafıza sorunları yaşanabilir.

Epilepsi tedavi yöntemleri neler? 

Epilepsi tedavisi, bireyin nöbet türüne, sıklığına, şiddetine ve genel sağlık durumuna göre değişebilir. Tedavi amaçları arasında nöbetleri kontrol altına almak, yaşam kalitesini artırmak ve yan etkileri minimize etmek yer alır. İşte epilepsi tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:

1. İlaç Tedavisi: Epilepsi tedavisinde en yaygın kullanılan yöntem ilaç tedavisidir. Antiepileptik ilaçlar, nöbetleri önlemeye veya azaltmaya yardımcı olabilir. Dozaj ve ilaç seçimi, bireyin durumuna ve nöbet türüne göre belirlenir. İlaçlar düzenli olarak alınmalıdır ve doktorun önerdiği şekilde kullanılmalıdır.
2. Diyet Tedavisi: Ketogenik diyet veya düşük glisemik indeksli diyet gibi özel diyetler, özellikle bazı ilaçlara dirençli olan nöbet türleri için kullanılabilir.
3. Beyin Cerrahisi: İlaç tedavisine yanıt vermeyen veya nöbetleri ciddi şekilde etkileyen hastalar için cerrahi seçenekler değerlendirilebilir. Epilepsi odak noktasını belirlemek ve bu alanı cerrahi olarak çıkarmak amacıyla cerrahi müdahale yapılabilir.
4. Vagus Siniri Stimülasyonu (VNS): Vagus siniri, boyun bölgesinde bulunan bir sinirdir. Cihazla uyarılarak beyne elektriksel sinyaller gönderilmesi, nöbetlerin sıklığını azaltabilir.
5. Beyin Uyarımı: Derin beyin stimülasyonu (DBS) gibi yöntemlerle beyindeki belirli bölgelere elektriksel stimülasyon uygulanarak nöbetler kontrol altına alınabilir.
6. Lazer Ablasyonu: Lazer ışığı kullanarak beyindeki anormal aktiviteyi hedef alarak kontrol etmeyi amaçlayan bir tedavi yöntemidir.