Crohn hastalığı nedir, belirtileri neler?

Crohn Hastalığı Nedir?

Crohn hastalığı, sindirim sisteminde ağızdan anüse kadar herhangi bir bölümde iltihaplanmaya neden olan kronik bir inflamatuar bağırsak hastalığıdır. En sık ince bağırsakta ve kalın bağırsağın başlangıcında görülür. Bağışıklık sisteminin bağırsak duvarına saldırması sonucu ortaya çıkar. Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülüyor.

Crohn Hastalığının En Sık Görülen Belirtileri

Hastalık, dönemsel alevlenmeler ve iyileşmelerle seyreder. Belirtiler şiddetine göre değişebilir. En yaygın belirtiler şunlardır:

1. Karın Ağrısı ve Kramp

Bağırsak duvarındaki iltihaplanma nedeniyle özellikle sağ alt karın bölgesinde yoğun ağrı ve kramp oluşur.

2. Kronik İshal

Crohn hastaları genellikle günde birkaç kez sulu, bazen kanlı dışkılama yaşar. İshal uzun süreli ve dirençlidir.

3. Kilo Kaybı ve İştahsızlık

Bağırsakların besin emilimini engellemesi nedeniyle hızlı kilo kaybı ve iştah azalması görülür.

4. Ağız Yaraları

Ağız içinde tekrarlayan, ağrılı aft benzeri yaralar Crohn hastalığının dışkı dışı belirtilerindendir.

5. Yorgunluk ve Halsizlik

Kronik iltihap, kansızlık ve besin eksikliği yorgunluk hissine neden olur.

6. Deri, Göz ve Eklem Problemleri

Crohn hastalığı sadece bağırsakları değil; cildi, gözleri ve eklemleri de etkileyebilir. Deride kızarıklık, gözde iltihap, eklem ağrıları görülebilir.

Crohn Hastalığı Neden Olur?

Hastalığın tam nedeni bilinmemekle birlikte birçok faktör etkilidir:

• Genetik: Ailesinde Crohn hastalığı olan bireylerde risk artar.
• Bağışıklık Sistemi Bozukluğu: Vücut kendi bağırsak hücrelerine saldırır.
• Çevresel Faktörler: Sigara içmek, aşırı stres, işlenmiş gıdalar ve antibiyotik kullanımı hastalığı tetikleyebilir.
• Bağırsak Florası Dengesizliği: Faydalı bakterilerin azalması, bağışıklık sisteminin sapmasına yol açabilir.

Crohn Hastalığı Kimlerde Görülür?

• Genellikle 15-35 yaş arasında ortaya çıkar.
• Kadın ve erkeklerde görülme oranı benzerdir.
• Avrupa ve Kuzey Amerika’da daha yaygındır.
• Sigara içen bireylerde hastalık daha ağır seyreder.

Crohn Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?

Crohn hastalığı, benzer belirtiler gösteren diğer sindirim sistemi hastalıklarından ayırt edilmelidir. Tanı sürecinde şu yöntemler kullanılır:

• Kan testleri (iltihap göstergeleri, anemi)
• Gaita testleri (kan ve enfeksiyon araştırması)
• Endoskopi ve kolonoskopi
• BT veya MR enterografi (bağırsak görüntüleme)

Crohn Hastalığı Nasıl Tedavi Edilir?

Crohn hastalığının kesin bir tedavisi yoktur. Ancak doğru tedaviyle belirtiler kontrol altına alınabilir ve remisyon süresi uzatılabilir.

1. İlaç Tedavisi

• Anti-inflamatuar ilaçlar
• Bağışıklık baskılayıcılar
• Biyolojik ajanlar
• Antibiyotikler ve ağrı kesiciler

2. Beslenme ve Yaşam Tarzı Düzenlemeleri

• Lif oranı düşük, kolay sindirilebilir diyet
• Laktozsuz ve glutensiz beslenme önerilebilir
• Sigaranın bırakılması
• Stres yönetimi

3. Cerrahi Müdahale

Uzun vadede bağırsakta tıkanma, fistül veya ağır kanama gelişirse cerrahi müdahale gerekebilir.

Crohn Hastalığıyla Yaşam: Dikkat Edilmesi Gerekenler

• İlaçların düzenli kullanımı
• Alevlenme dönemlerinin tanınması
• Rutin doktor kontrolleri
• Diyetisyen desteği
• Destek grupları ve psikolojik danışmanlık

Son Söz: “Sıradan Bir İshal” Sanmayın, Crohn Hastalığı Olabilir!

Uzun süredir geçmeyen karın ağrısı, ishal, kilo kaybı gibi şikayetler ciddiye alınmalı. Crohn hastalığı erken fark edilirse yaşam kalitesi büyük oranda korunabilir. Belirtiler sizde ya da sevdiklerinizde varsa, bir gastroenteroloji uzmanına başvurmanız önemlidir. Sağlıklı bağırsaklar, sağlıklı bir yaşamın temelidir.