Yornuk Ne Demek? Anlamı, Kökeni ve Kullanım Örnekleri

Yornuk Kelimesinin Anlamı Nedir?

Yornuk, Türkçede “eskimiş, yıpranmış, aşınmış, harap olmuş” anlamında kullanılan yerel ve tarihî bir kelimedir. 

Genellikle uzun süre kullanımdan dolayı zamanla bozulan, işlevini yitiren ya da değerinden düşen nesne ya da yapılar için kullanılır.

Bu kelime, yalnızca fiziksel olarak eskimiş nesneleri değil, görünüm olarak da yorgun ve bakımsız hâle gelmiş objeleri tanımlamak için kullanılır.

Yornuk Kelimesinin Kökeni Nedir?

“Yornuk” kelimesi, Türkçe kökenlidir ve özellikle Eski Anadolu Türkçesi dönemine uzanan kaynaklarda karşımıza çıkar. Halk arasında kullanımı giderek azalmış olsa da, özellikle kırsal bölgelerde, ağızlarda ve tarihî metinlerde hâlen rastlanabilen bir sözcüktür.

Anadolu'nun bazı bölgelerinde bu kelimenin yerine “eski püskü”, “kırık dökük” ya da “harap” gibi ifadeler de kullanılsa da, “yornuk” sözcüğü bu durumu özlü ve özgün biçimde ifade eder.

Yornuk Kelimesinin Cümle İçinde Kullanımı

Yornuk kelimesi, genellikle fiziksel yıpranmışlık ve görsel eskilik anlamında kullanılır. İşte bazı örnek cümleler:

• "Yornuk halının desenleri artık seçilemez hâle gelmişti."

• "Köy evindeki yornuk masa, yılların izini taşıyordu."

• "Yornuk paltosuyla sokağın köşesinde sessizce bekliyordu."

Bu cümlelerde kelime, geçmişin izini taşıyan, bakımsız ama hikâyesi olan nesneleri betimlemektedir.

Yornuk Kelimesi Günümüzde Nerelerde Kullanılır?

“Yornuk” kelimesi günümüzde:

• Anadolu ağızlarında

• Eski edebi metinlerde

• Sözlü kültür öğelerinde

• Yerel roman ve hikâyelerde

karşımıza çıkabilir. 

Günlük şehirli dilde yaygın olmasa da, nostalji sevenler ve eski sözcükleri kullanan edebiyatçılar için anlam ve ifade gücü yüksek bir kelimedir.