Uzmanlar uyardı: Erkeklerin %70’i bu testi geciktiriyor: Prostat kanserinde erken tanı hayat kurtarıyor!

Prostat kanseri, erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biri olarak dünyada ve Türkiye’de hızla artıyor. Uzmanlara göre erken teşhis sayesinde %90’ın üzerinde tedavi başarısı sağlanabiliyor. Ancak pek çok erkek, utanç, ihmal ya da bilgi eksikliği nedeniyle tarama testlerini ertelediği için hastalık ilerlemiş evrede fark ediliyor. Peki prostat kanseri nasıl erken tespit edilir? Hangi testler hayat kurtarıyor? İşte uzmanların prostat sağlığıyla ilgili en güncel uyarıları ve erken tanıda kritik testler…

Prostat Kanseri Nedir?

Prostat, erkeklerde mesanenin altında bulunan ceviz büyüklüğünde bir bezdir ve meninin bir kısmını üretir. Bu dokuda hücrelerin kontrolsüz şekilde çoğalması prostat kanserine yol açar. Genellikle yavaş ilerleyen bu hastalık, erken dönemde belirti vermediği için sessiz tehlike olarak biliniyor.

Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Mehmet A. konuyla ilgili şöyle diyor:

“Prostat kanseri genellikle belirti vermeden ilerliyor. Erken tanı testleri düzenli yapılmadığında, hastalık ileri evrede fark ediliyor.”

Erken Tanı Neden Bu Kadar Önemli?

Tıp literatürüne göre prostat kanserinde erken tanı konulan hastalarda 5 yıllık sağkalım oranı %98.

Bu oran ileri evrede teşhis edilenlerde %30’un altına düşüyor.

Yani basit bir kan testi, bir erkeğin hayatını kurtarabiliyor.

Uzmanlara göre 45 yaş üzerindeki her erkek, yılda en az bir kez prostat kontrolünden geçmeli.

Ailesinde prostat kanseri öyküsü olanların ise 40 yaşından itibaren düzenli tarama yaptırması gerekiyor.

1. PSA Testi (Prostat Spesifik Antijen) – İlk ve En Önemli Adım

Prostat kanseri tanısında en sık kullanılan yöntemlerden biri PSA testi. Bu testte, kanda “prostat spesifik antijen” adı verilen maddenin düzeyi ölçülüyor. PSA değeri yüksekse, prostatta bir problem (iltihap, büyüme veya tümör) olabileceği anlamına geliyor.

PSA Değer Aralıkları (genel bilgi amaçlı):

0-4 ng/mL: Normal seviye

4-10 ng/mL: Şüpheli bölge – ileri inceleme gerekebilir

10 ng/mL üzeri: Yüksek risk – detaylı tetkik önerilir

Prof. Dr. Mehmet A. uyarıyor:

“PSA testi, tek başına kanser teşhisi koymaz; ama erken dönemde uyarı verir. PSA’da yükselme varsa ileri tetkikler yapılmalıdır.”

2. Parmakla Rektal Muayene (PRM) – Basit ama Etkili Bir Yöntem

Birçok erkek bu muayeneden çekinse de, doktorun parmakla prostatın yüzeyini kontrol ettiği kısa bir işlemden ibarettir.

Bu yöntemle prostatın büyüklüğü, şekli ve sertliği değerlendirilir.

Erken dönemde tespit edilen düzensizlikler, kanserin habercisi olabilir.

Uzmanlar, bu muayenenin PSA testiyle birlikte yapılmasının tanı başarısını ciddi oranda artırdığını belirtiyor.

3. Prostat Biyopsisi – Kesin Tanının Yolu

PSA testi veya muayene sonucu şüpheli bulgular varsa, sıradaki adım prostat biyopsisi.

Bu işlemde ince iğneler yardımıyla prostat dokusundan örnek alınır ve patolojik incelemeye gönderilir.

Biyopsi sonucunda kanser hücresi tespit edilirse, hastalığın evresi ve yayılım durumu belirlenir.

Yeni teknolojiyle yapılan füzyon biyopsiler, klasik yöntemlere göre daha hassas sonuçlar veriyor.

4. MRI (Manyetik Rezonans Görüntüleme) – Hedefe Yönelik Tarama

MR teknolojisindeki gelişmeler, prostat kanserinde tanı doğruluğunu artırdı.

Multiparametrik MRI (mpMRI) sayesinde şüpheli bölgeler net biçimde görüntüleniyor.

Bu yöntem, gereksiz biyopsilerin önüne geçiyor ve erken teşhiste %90’a varan doğruluk sağlıyor.

Kimler Risk Altında?

Uzmanlar, aşağıdaki gruplarda prostat kanseri riskinin daha yüksek olduğunu belirtiyor:

• 50 yaş üzeri erkekler
• Ailesinde prostat kanseri öyküsü olanlar
• Fazla kilolu bireyler
• Kırmızı et ve yağ oranı yüksek beslenenler
• Hareketsiz yaşam sürenler

Bu risk grubundaki erkeklerin yılda bir kez üroloji kontrolüne gitmeleri öneriliyor.

Prostat Sağlığını Korumak İçin Beslenme ve Yaşam Önerileri

Erken tanının yanında yaşam tarzı da büyük önem taşıyor.

Uzmanlara göre şu alışkanlıklar prostat sağlığını destekliyor:

• Domates ve nar gibi likopen içeren besinler tüketin.
• Balık, zeytinyağı ve sebze ağırlıklı Akdeniz tipi beslenme tercih edin.
• Kırmızı eti sınırlayın, işlenmiş gıdalardan uzak durun.
• Sigara ve alkolü azaltın.
• Düzenli egzersiz yaparak kan dolaşımını artırın.

Diyetisyen Gülşah K. diyor ki:

“Antioksidan açısından zengin bir diyet, hücre hasarını azaltarak prostat kanserine karşı koruyucu etki gösterir.”

Sonuç: Erken Tanı Hayat Kurtarır

Prostat kanseri sinsi ilerleyen ama erken fark edildiğinde tamamen tedavi edilebilen bir hastalıktır. Bu nedenle erkeklerin düzenli kontrolleri aksatmaması, PSA testlerini yaptırması ve risk faktörlerine dikkat etmesi büyük önem taşıyor.

Uzmanların mesajı net:

“Utanç değil, farkındalık hayat kurtarır. Her erkek prostat sağlığını kontrol ettirmeli.”