Diyojen kimdir?
Kinik felsefesinin öncüsü olan ve ünlü imparator Büyük İskender'in dahi yerinde olmak istediği Diyojen kimdir? İşte yanıtı...
MÖ 412 yılında doğduğu düşünülen Diyojen Yunan kolonisinde Sinope şehrinde yani bugünkü Sinop şehrinde doğmuştur.
Babası kuyumcu ve sarraftı. Diyojen ve babası para tahribatı suçuyla Atina’ya sürgün edildikleri biliniyor.
Atina
Babasıyla birlikte Yunanistan’a sürgünüyle Atina’daki medeniyete karşı gelerek köpek gibi yaşamaya başlamıştır bu olaya ‘’kynikos’’ adını yani (köpeksi) adını vermiştir. Gerek temel ihtiyaçları gerekse terbiye ve dindeki gelenekleri reddetmiştir.
Antisthenes ile Atina’da tanıştı ve Antisthenes kendi felsefesini Diyojen’e öğretti. Antisthenes’in doğaya uygun yaşam çağrısına uyan Diyojen yaşamını oldukça fakir bir şekilde sürdürmüştür. Sadece içinde yaşadığı bir fıçıya ve bir çanağa sahipti. Bu çanağı da bir gün çeşmede avucuyla su içen bir çocuk gördüğü ve bu olaydan sonra ’‘ Bu çocuk bana fazladan eşyam olduğunu öğretti’’ diyerek çanağını da attığı rivayet edilir.
Büyük İskender ve Diyojen
Büyük İskender felsefeye oldukça düşkündü hatta Aristoteles’ten fesle dersleri almıştı. Korint’e gelen Büyük İskender gitmeden Diyojen’i ziyaret etmiş ve bir isteği olup olmadığını sormuştur. Buna cevap olarak Diyojen ‘’Gölge etme başka ihsan istemem’’ ya da ‘’ Benden bana veremeyeceğin şeyi esirgeme’’ diyerek parmağıyla güneşi gösterdiği söylenir. İskender olayın ardından ‘’ Ünlü imparator Büyük İskender olmasaydım Diyojen olmak isterdim’’ demiştir.
Felsefesi
Diyojen fakirlik içinde yaşamış ve halktan yiyeceğini dilenerek bulduğu halde bütün insanlığın böyle yaşaması gerektiğini savunmuştur. Böylece daha özgür ve en azıyla bile mutlu olunabileceğini anlatmaya çalışmıştır. Araçlara bağımlı olunan hayatı reddetmiş insan hayatının sade ve doğal olması gerektiği fikrine inanmıştır. Topluma göre sefil bir hayat sürse de kendine göre doğal bir yaşam süren Diyojen, doğayla iç içe yaşama fikrini savunmuştur. Böyle fakir bir yaşam sürmesine rağmen toplum tarafından saygı duyulan biri olmuştur. Diyojen’in bu felsefesine uyarak yaşayan insanlar için bir yakıştırma olmuştur. Günümüzde de psikiyatride kendine bakmayan ve anti sosyal kişiler için ‘Diyojen Sendromu’ olarak karşımıza çıkmaktadır.
Diyojen’in Ölümü
Rivayetlere göre Diyojen’in ölümü çiğ ahtapot yeme alışkanlığından, kuduz köpek ısırığından ya da kendi nefesini tutarak intihar ettiğine kadar çeşitli fikirler var.
Diyojen’in anısına Türkiye’de Sinop’un girişine 2006 senesinde yanında köpeğiyle ve elinde bir fener tutar halde metalik bir mermerden Diyojen heykeli dikilmiştir.
