Deizm (Yaradancılık) Nedir?
Deizm, dine akılcı bir açıdan yaklaşır. Deizm’e göre Tanrı’nın varlığını kanıtlamak için mucizelere, vahiylere ihtiyaç yoktur, bunlara karşı çıkar. Deizm iki temele dayanır; ilki Tanrı’nın varlığı akılla bilinebilir, ikincisi evren yaratıldıktan sonra, kendi yasalarına göre işler. Tanrı evrene karışmaz, evrene aşkındır.
Deizm (Yaradancılık) Nedir?
Deizm (yaradancılık), Tanrı'nın evreni yaratmış olmasını kabul eden ancak daha sonra doğal yasalar ve neden-sonuç ilişkileri aracılığıyla dünyayı yönetmeye devam ettiğine inanan bir felsefi ve teolojik görüştür. Deistler, Tanrı'nın varlığına ve yaratıcılığına inanırlar, ancak dini metinlerin veya geleneklerin Tanrı'nın iradesini açıkladığına inanmazlar.
Deizmin temel özellikleri şunlar olabilir:
- Tanrı'nın Varlığı ve Yaratıcılığı: Deistler, evrenin bir yaratıcı tarafından yaratıldığına inanırlar. Ancak Tanrı'nın yaratım sürecini tamamladıktan sonra doğal yasaların ve neden-sonuç ilişkilerinin etkisiyle dünyayı yönettiğine inanırlar.
- Doğal Teoloji: Deizm, doğal teoloji olarak adlandırılan bir yaklaşımı benimser. Doğal teoloji, evreni ve Tanrı'nın varlığını doğal dünyanın gözlemlenmesi ve akıl yoluyla anlamaya çalışır.
- Dinin Eleştirisi: Deistler, dini metinlerin ve dogmaların insan tarafından yazıldığına ve değiştirildiğine inanırlar. Bu nedenle, dini metinleri mutlak bir doğru veya Tanrı'nın iradesinin tam ifadesi olarak kabul etmezler.
- Akıl ve Mantık: Deistler, akıl ve mantığın Tanrı'nın varlığı ve yaratıcılığı hakkında daha güvenilir bir kaynak olduğunu düşünürler. Doğal dünyanın gözlemlenmesi ve rasyonel düşünce yoluyla Tanrı'ya ulaşmayı amaçlarlar.
- İnsan Özgürlüğü: Deistler, insanların özgür iradesine ve ahlaki seçimlerine inanırlar. Bu özgür irade, Tanrı'nın yaratma eyleminden ayrı bir şekilde düşünülür.
Deizm, 17. ve 18. yüzyıllarda Avrupa'da özellikle Aydınlanma döneminde popüler bir düşünce akımıydı. Aydınlanma düşünürleri, akıl ve rasyonel düşüncenin vurgulandığı bir dönemde deizmi benimsemişlerdir.
Önemli deist düşünürler arasında;
Thomas Paine, Thomas Jefferson, Voltaire ve David Hume gibi isimler yer alır. Deizm, Tanrı'nın varlığına inanırken dini dogmalara ve kurumsal kiliseye eleştirel bir tavır sergileyen bir düşünce akımı olarak bilinir.
Deist Nedir?
Deist terimi, Tanrı'nın varlığına inanıp inanmadıklarına, Tanrı'nın nasıl bir rol oynadığına ve inançlarını nasıl ifade ettiklerine bağlı olarak çeşitli bireyler için kullanılabilir. Ancak genel olarak, deistler Tanrı'yı yaratıcı olarak kabul eder ve evrenin doğal yasalar tarafından yönetildiğine inanırlar.