Nihilizm (Hiççilik) Nedir, Nasıl ortaya Çıktı?

Nihilizm (Hiççilik) Nedir?

Nihilizm (Hiççilik), temel inanç, değer ve anlamların var olmadığını veya anlamsız olduğunu savunan bir felsefi görüş ve yaşam tarzıdır. Bu görüşe göre, evrenin veya insan yaşamının temelinde herhangi bir objektif anlam veya değer yoktur. Nihilistler, genellikle varoluşun anlamsızlığına, değersizliğine ve hatta umutsuzluğuna vurgu yaparlar.

Nihilizm, farklı alt türleri ve perspektifleri içerebilecek geniş bir kavramdır. İşte bazı temel noktalar:

1. Metafizik Nihilizm: Bu tür nihilizm, temel gerçeklerin, varlığın veya evrenin varlığını reddeder. Bu anlayışa göre, herhangi bir gerçeklik veya varlık düzeyi yoktur.
2. Epistemolojik Nihilizm: Bilginin veya gerçekliğin varlığını reddeden bu tür nihilizm, insan bilgisinin güvenilmezliğini veya eksikliğini vurgular.
3. Etik Nihilizm: Etik değerlerin veya ahlaki ilkelerin varlığını inkar eden bu tür nihilizm, iyi ve kötü kavramlarını anlamsız veya dayanıksız olarak görür.
4. Moral Nihilizm: Bu tür nihilizm, objektif ahlaki değerlerin veya normların varlığını reddeder ve ahlaki değerlerin tamamen insan tarafından oluşturulan, göreceli kavramlar olduğunu savunur.
5. Varoluşçuluk ve Hiççilik: Bazı varoluşçuluk akımları, insan yaşamının anlamsızlığına veya temelsizliğine vurgu yaparak nihilist bir yaklaşıma sahip olabilir. Ancak, varoluşçuluk ve nihilizm arasında önemli farklılıklar da bulunabilir.

Nihilizm, genellikle insanın düşünsel ve duygusal bir kriz içinde olduğu durumlarda veya toplumsal, dini veya felsefi sorgulamaların yoğunlaştığı dönemlerde ortaya çıkabilir. 

Aynı zamanda, nihilizm felsefi tartışmalara ve derin düşünceye yol açan bir konsepttir ve insanların yaşamın anlamı ve değeri hakkında derinlemesine düşünmelerine sebep olabilir.

Nihilizm (Hiççilik) Nasıl Ortaya Çıktı?

Nihilizmin felsefi kökleri ve ortaya çıkışı birkaç farklı etkenle ilişkilendirilebilir.

1. Friedrich Nietzsche (1844-1900): Alman filozof Friedrich Nietzsche, nihilizmin önemli bir öncüsüdür. Onun eserlerinde, "Tanrı'nın Ölümü" ifadesiyle ve "Übermensch" (Süperinsan) kavramıyla nihilizmin etkilerini ve insan yaşamının anlam arayışını ele aldı. Nietzsche, geleneksel ahlaki değerlerin çöküşüne işaret ederek, insanların yaşamın anlamını ve değerini sorgulamalarını önerdi.
2. Ivan Turgenev (1818-1883): Rus yazar Ivan Turgenev, "Babalar ve Oğullar" adlı romanında, genç kuşağın nihilist eğilimlerini ve yaşlı kuşağın bu tutuma verdiği tepkiyi tasvir ederek nihilizmin toplumsal etkilerini yansıttı.
3. Jean-Paul Sartre (1905-1980): Fransız varoluşçuluk akımının önde gelen isimlerinden Jean-Paul Sartre, insanın varoluşunun anlamsızlığına vurgu yapmış ve insanların kendi özgür iradeleriyle anlam yaratması gerektiğini savunmuştur.

Nihilizmin ortaya çıkışı, çeşitli faktörlerin etkileşimi sonucu gerçekleşti. 

Bu faktörler arasında:

• Endüstri Devrimi ve Modernleşme: Sanayi Devrimi'nin getirdiği değişiklikler, geleneksel değerleri ve inançları sorgulayan bir ortam yarattı. Modernleşme ve bilimsel gelişmeler, insanların düşünce tarzlarını etkiledi.
• Din ve Ahlakın Sorgulanması: Bilimsel ve felsefi gelişmeler, geleneksel dinî ve ahlaki inançların sorgulanmasına yol açtı. Aydınlanma dönemi ve seküler düşünce, geleneksel dogmalara karşı çıkarak nihilist düşüncelerin temelini oluşturdu.
• Toplumsal ve Siyasal Değişimler: Sosyal ve siyasal devrimler, eski düzenleri sarsarak yeni değerlerin ve ideolojilerin ortaya çıkmasına zemin hazırladı. Bu da nihilist görüşlerin yayılmasını etkiledi.

Nihilizm, farklı dönemlerde felsefi yazılar, edebi eserler ve toplumsal hareketler aracılığıyla ortaya çıktı. Nietzsche gibi düşünürler, bu kavramı derinlemesine inceleyerek nihilizmin felsefi temellerini oluşturdular. Bu öncülerin çalışmaları, nihilizmin modern düşünce ve kültürel tarihindeki önemli bir rolünü belirledi.