Gebelik zehirlenmesi nedir?

GEBELİK ZEHİRLENMESİ NEDİR?

Gebelik zehirlenmesi, tıp dilinde preeklampsi olarak bilinen ve hamilelik sırasında yüksek tansiyon ile birlikte görülen ciddi bir sağlık sorunudur. Genellikle gebeliğin 20. haftasından sonra ortaya çıkar ve tedavi edilmezse hem anne hem de bebek için hayati riskler taşıyabilir.

Bu durum, kan basıncının yükselmesi, idrarda protein kaçağı ve bazı organ fonksiyonlarının bozulmasıyla karakterizedir. İleri seviyeye ulaşırsa eklampsiye dönüşebilir ve nöbetler meydana gelebilir, bu da hem anne hem de bebeğin hayatını tehdit edebilir.

GEBELİK ZEHİRLENMESİ NEDEN OLUR?

Gebelik zehirlenmesinin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı faktörlerin riski artırdığı düşünülmektedir. İşte preeklampsiye yol açabilecek olası sebepler:

•    Genetik yatkınlık: Ailede preeklampsi öyküsü olan kadınlarda daha sık görülür.

•    İleri yaş hamilelikleri (35 yaş üstü)

•    İlk gebelik veya çoklu gebelikler (ikiz, üçüz gibi)

•    Hipertansiyon veya böbrek hastalığı geçmişi

•    Şeker hastalığı veya obezite

•    Bağışıklık sistemi hastalıkları

•    Plasentanın (bebeğin eşi) gelişiminde anormallikler

Bu faktörlerden biri veya birkaçı anne adayında bulunuyorsa, gebelik süresince daha dikkatli takip edilmesi gerekebilir.

GEBELİK ZEHİRLENMESİNİN BELİRTİLERİ

Preeklampsi genellikle belirti vermeden sinsi bir şekilde ilerleyebilir, ancak bazı kadınlarda aşağıdaki belirtiler görülebilir:

•    Ani ve şiddetli baş ağrıları

•    Bulanık görme veya ışığa duyarlılık

•    Yüz, eller ve ayaklarda ani şişme (ödem)

•    Kilo artışında ani ve aşırı yükseliş

•    Nefes darlığı ve göğüs ağrısı

•    İdrarda protein kaçağı (idrarda köpüklenme şeklinde fark edilebilir)

•    Mide ve sağ üst karın bölgesinde ağrı

Bu belirtilerden biri veya birkaçı fark edildiğinde hemen bir doktora başvurulmalıdır, çünkü preeklampsi hızlı bir şekilde kötüleşebilir.

GEBELİK ZEHİRLENMESİ NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Preeklampsi tanısı koyabilmek için doktorlar şu yöntemleri kullanır:

•    Kan Basıncı Ölçümü: 140/90 mmHg üzerindeki değerler dikkatle incelenir.

•    İdrar Testi: İdrarda protein kaçağı olup olmadığı kontrol edilir.

•    Kan Testleri: Karaciğer ve böbrek fonksiyonları incelenir.

•    Ultrason: Bebeğin gelişimi ve plasentanın durumu değerlendirilir.

Erken teşhis edilmesi, anne ve bebeğin sağlığını korumak açısından hayati öneme sahiptir.

GEBELİK ZEHİRLENMESİ NASIL TEDAVİ EDİLİR?

Preeklampsinin kesin bir tedavisi yoktur, ancak durumun kontrol altına alınması ve gebeliğin güvenli şekilde devam etmesi için bazı önlemler alınabilir.

•    Kan basıncını kontrol altında tutmak için ilaçlar verilebilir.

•    Tuz tüketimi kısıtlanabilir ve beslenme düzeni değiştirilebilir.

•    Düzenli doktor kontrolleri ile tansiyon ve idrar takibi yapılır.

•    Ciddi vakalarda, erken doğum kararı alınabilir.

En etkili tedavi doğumdur çünkü bebek doğduktan sonra preeklampsi genellikle kendiliğinden düzelir. Ancak, doğumdan sonra da annelerin sağlık durumları bir süre takip edilmelidir.

GEBELİK ZEHİRLENMESİ BEBEĞİ NASIL ETKİLER?

Preeklampsi sadece anne için değil, bebek için de ciddi riskler taşıyabilir. İşte olası etkileri:

•    Bebekte gelişme geriliği: Plasenta yeterince besin ve oksijen sağlayamazsa, bebeğin gelişimi yavaşlayabilir.

•    Erken doğum riski: Ciddi vakalarda doğumun erken başlatılması gerekebilir.

•    Bebek ölümleri: Çok ileri seviyeye ulaşan vakalarda, plasentanın işlevini yitirmesi nedeniyle bebek hayatını kaybedebilir.

Bu nedenle hamilelik süresince düzenli kontrollerin yapılması ve gebelik zehirlenmesi belirtilerinin takip edilmesi son derece önemlidir.

GEBELİK ZEHİRLENMESİNDEN KORUNMAK MÜMKÜN MÜ?

Kesin olarak önlenemese de, bazı önlemler preeklampsi riskini azaltabilir:

•    Tuz tüketimini azaltarak kan basıncını dengede tutmak

•    Sağlıklı ve dengeli beslenmek, bol su içmek

•    Fiziksel aktiviteyi artırarak kan dolaşımını desteklemek

•    Stresten uzak durmak ve yeterli uyku almak

•    Düzenli doktor kontrollerini aksatmamak

Eğer risk faktörleri bulunuyorsa, doktor önerisiyle kan basıncı düşürücü ilaçlar veya aspirin gibi önleyici tedaviler başlanabilir.

GEBELİK ZEHİRLENMESİ HAYATİ RİSK TAŞIYOR MU?

Gebelik zehirlenmesi, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen ancak ihmal edilirse anne ve bebek için ciddi sonuçlar doğurabilecek bir hastalıktır. Düzenli kontroller ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları, riskin azaltılmasında büyük rol oynar.