Prolaktin yüksekliği nedir? Prolaktin yüksekliği neden olur? Prolaktin yüksek olursa ne olur?
Vücudun hormonal dengesi sessizce bozulabilir. Prolaktin yüksekliği adet düzensizliği, kısırlık ve baş ağrısı gibi etkilerle fark ediliyor.
PROLAKTİN YÜKSEKLİĞİ NEDİR?
Prolaktin, beyindeki hipofiz bezinden salgılanan ve esas olarak süt üretiminden sorumlu olan bir hormondur. Normal şartlarda kadınlarda gebelik ve emzirme döneminde yüksek seyreden bu hormon, bazı durumlarda gebelik olmaksızın da yükselerek sağlık sorunlarına yol açabilir. Prolaktin seviyesinin normalin üzerine çıkması durumu "hiperprolaktinemi" olarak adlandırılır ve hem kadınlarda hem erkeklerde çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir.
BELİRTİLERİ GÖZ ARDI EDİLMEYEBİLİR
Kadınlarda en sık rastlanan belirti adet düzensizliğidir. Adetlerin seyrekleşmesi, tamamen kesilmesi ya da yumurtlama problemleri ile birlikte ortaya çıkan kısırlık problemi, prolaktin yüksekliğinin habercisi olabilir. Bazı kadınlarda, gebelik durumu olmadığı halde memelerden süt benzeri akıntı (galaktore) görülebilir. Erkeklerde ise cinsel istekte azalma, sertleşme problemi ve meme büyümesi gibi belirtilerle karşımıza çıkabilir. Her iki cinsiyette de baş ağrısı ve görme bozuklukları, özellikle prolaktin salınımına neden olan bir hipofiz tümörü (prolaktinoma) varlığında sıkça görülür.
NEDENLERİ VE TEŞHİS SÜRECİ
Prolaktin yüksekliğinin birçok nedeni olabilir. En yaygın nedenlerden biri hipofiz bezinde oluşan iyi huylu tümörlerdir. Bunun dışında bazı antidepresanlar, tansiyon ilaçları, tiroid bozuklukları, stres, böbrek hastalıkları ve göğüs bölgesine uygulanan travmalar da bu hormonu yükseltebilir. Teşhis için kan testleriyle prolaktin seviyesi ölçülür ve genellikle sabah aç karna alınan kan örneğiyle değerlendirme yapılır. Gerekli durumlarda beyin MR’ı ile hipofiz bezi görüntülenerek tümör olup olmadığı araştırılır.
TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Tedavi altta yatan nedene göre şekillenir. Prolaktin seviyesini düşürmek amacıyla dopamin agonistleri olarak bilinen ilaçlar kullanılır. En sık tercih edilen ilaçlar arasında kabergolin ve bromokriptin bulunur. Tümör varlığında ilaç tedavisi genellikle ilk tercih olsa da, bazı durumlarda cerrahi müdahale veya radyoterapi gerekebilir. Tiroid hormon eksikliği gibi başka bir hastalık bu yüksekliğe neden oluyorsa, öncelikle o hastalığın tedavi edilmesi gerekir.
GÖZDEN KAÇMAMASI GEREKEN BİR HORMON
Prolaktin yüksekliği genellikle sessiz seyrettiği için, erken teşhis edilmediğinde uzun vadede doğurganlığı etkileyebilir ve yaşam kalitesini ciddi anlamda düşürebilir. Özellikle çocuk sahibi olmakta zorlanan çiftlerde bu hormonun düzeyinin mutlaka kontrol edilmesi önerilir. Basit bir kan testiyle belirlenebilen bu rahatsızlık, doğru tedaviyle genellikle kontrol altına alınabilir.