Vergi teklifinde kira istisnası ve geçici vergi dönemi yeniliği

TEKLİF TBMM’YE SUNULDU: VERGİ DÜZENLEMELERİ GÜNDEME GİRDİ

AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan “Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 631 Sayılı KHK’de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na iletildi. Paket; gelir vergisi, geçici vergi ve yatırım fonlarına ilişkin hükümler içeriyor.

GELİR VERGİSİNDE MESKEN KİRA GELİRİ İSTİSNASI YENİDEN TANIMLANIYOR

Gelir Vergisi Kanunu’nda yapılacak değişiklikle, bir takvim yılı içinde meskenini kiraya verenlerin yararlandığı istisna, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumlarından emekli, maluliyet, dul ve yetim aylığı alanlar için yeniden düzenlenecek. Hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

KREDİ FAİZİ İNDİRİMİNDE EŞİTLİK VE MATRAH EROZYONUNA FREN

Krediyle alınan gayrimenkullerin kiraya verilmesinde, ödenen faizlerin gider yazılabilmesi nedeniyle oluşan vergi yükü farklılığını gidermek, tasarrufları üretken yatırımlara yönlendirmek ve borç kaynaklı giderlerin matrahı aşındırmasını sınırlamak hedefleniyor.

KONUT HARİÇ BORÇ FAİZLERİ VE KONUTTA YÜZDE 5 İNDİRİM DÜZENLEMESİ

Konutlar hariç kiraya verilen mal ve haklara ilişkin borç faizleri gider yazılabilecek. Konut olarak kiraya verilen tek bir gayrimenkulde ise iktisap yılından itibaren 5 yıl boyunca iktisap bedelinin yüzde 5’i indirilebilecek. Düzenleme, 2025 gelirlerine uygulanmak üzere yayımıyla yürürlüğe girecek.

GEÇİCİ VERGİDE 4’ÜNCÜ DÖNEM SİSTEME EKLENİYOR

Geçici vergi mükelleflerinin kazançları 3, 6, 9 ve 12 aylık dönemlerde tespit edilebilecek. Böylece dördüncü geçici vergi dönemi için de beyanname verilecek. Hüküm, 2025 yılı gelir ve kazançları için yayımı tarihinde yürürlüğe alınacak.

NİTELİKLİ YATIRIMCIYA SATILAN HİSSE YOĞUN FONLARDA İSTİSNA KALKIYOR

Portföyünün en az yüzde 51’i Borsa İstanbul hisse senetlerinden oluşan; ancak yalnız nitelikli yatırımcılara satılan, TEFAS’ta işlem görmeyen ve portföy sınırlaması bulunmayan fonlarda bir yıllık elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnası uygulanmayacak.

HİSSE YOĞUN TEFAS FONLARINDA İSTİSNA DEVAM EDECEK

Bunun dışında kalan ve portföyünün asgari yüzde 51’i Borsa İstanbul hisselerinden oluşan fonların katılma payı sahipleri, bir yıllık elde tutma süresine bağlı tevkifat istisnasından yararlanmaya devam edecek.

YÜRÜRLÜK TAKVİMİ VE KAPSAMDAKİ BAŞLIKLAR

Teklifin kira istisnasına ilişkin bölümü 2026 başında devreye girerken; borç faizi, yüzde 5 indirim ve geçici vergi dönemi hükümleri 2025 gelir ve kazançlarına uygulanmak üzere yayımıyla yürürlüğe girecek.

MTV VE HARÇLARDA YENİ İSTİSNALAR GÜNDEMDE

Teklif, büyükşehirlerde Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarını (YİKOB) motorlu taşıtlar vergisinde il özel idareleriyle aynı kapsamda istisnaya dahil ediyor. Böylece adlarına kayıtlı ve tescilli araçlar MTV’den muaf tutulacak.

YİKOB’LARA TAPU HARCI MUAFİYETİ GENİŞLETİLİYOR

Harçlar Kanunu’ndaki düzenlemeyle YİKOB’ların taşınmaz alım ve satım işlemleri, il özel idarelerinde olduğu gibi tapu harçlarından istisna edilecek. Bu adım, kamu yatırımlarında işlem maliyetini azaltmayı hedefliyor.

TAPU BEDELLERİNDE EKSİK BEYANLARA BİR KAT CEZA

Tapuda işlem sonrası, emlak vergisi değerinin altında harç ödendiği veya beyanın gerçeği yansıtmadığı saptanırsa, aradaki farka isabet eden harç tarh edilirken vergi ziyaı cezası yüzde 25 yerine bir kat olarak uygulanacak. Düzenleme caydırıcılığı artırıyor.

NOTERDE ARAÇ SATIŞLARINA NİSPİ HARÇ GELİYOR

Değer veya ağırlık üzerinden alınan nispi harçlar bölümünde yapılan değişiklikle, noterde sıfır araçların ilk tescil işlemleri ile tescilli (ikinci el) araçların satış ve devir işlemlerinde, satış/devir bedeli üzerinden ve en az 1000 lira olmak üzere nispi noter harcı alınacak. Hüküm, yayımı izleyen ay başında yürürlüğe girecek.

GAYRİMENKUL DEVİR VE İKTİSABINDA ASGARİ BEYAN ESASI

Gayrimenkullerin ivaz, ölünceye kadar bakma akdi veya trampa yoluyla devir ve iktisabında, beyan edilecek bedel emlak vergisi değerinin altında olamayacak. Cebri icra ve şüyuun izalesinde satış bedeli, istimlaklerde takdir edilen bedel esas alınacak; devir eden ve alan için ayrı ayrı harç uygulanacak. Tapuda kaydı bulunmayan taşınmazların zilyetlik devrinde de aynı oran geçerli olacak.

SAĞLIK, VETERİNER VE KIYMETLİ MADEN BELGELERİNE YILLIK HARÇ

Halen harca tabi olmayan; ayakta teşhis ve tedavi sunan özel sağlık kuruluşları ile ağız ve diş sağlığı merkezlerine ait belgeler, veteriner muayenehane ve poliklinikleri ile hayvan hastanelerinin ruhsatları ve kıymetli maden kuruluş/izin belgeleri için yıllık harç getiriliyor. Ticari havayolu ve genel havacılık işletme ruhsatları da kapsamda.

MEVCUT RUHSAT HARÇLARINDA DÖNEMSELLİK DEĞİŞİYOR

Bugün yalnız ruhsat alımında harca tabi olan hususi hastane ve laboratuvar ruhsatnameleri ile turizm işletme belgeleri, yeni düzenlemeyle yıllık harca bağlanacak. Böylece tek seferlik yük yerine periyodik harç yapısı kurulacak.

KUYUM, İKİNCİ EL ARAÇ VE TAŞINMAZ TİCARETİNE YILLIK HARÇ TUTARLARI

Kuyum işletmelerinin (şubeler dahil) yetki belgeleri için yıllık 30 bin lira; ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti ile taşınmaz ticaretinde (şubeler ve sözleşmeli işletmeler dahil) yetki belgeleri için yıllık 20 bin lira harç alınacak. Büyükşehir belediyeli illerde, TÜİK’in bir önceki yıl sonu verilerine göre nüfusu 30 bini aşan ilçelerde bu tutarlar bir kat artırımlı uygulanacak.

HARÇ VE RUHSATLARDA YENİ DÖNEM: YILLIK BEDELLER BELLİ OLDU

Özel sağlık, veteriner, kıymetli maden ve havacılık sektörlerinde ruhsat ve belge harçları yıllık alınacak. Büyükşehirlerde tutarlar bir kat artırımlı uygulanacak.

HUSUSİ HASTANE VE LABORATUVAR RUHSATLARINA YILLIK HARÇ

Hususi hastaneler ile laboratuvar ruhsatnameleri artık her yıl tahsil edilecek. Kapsama, özel gıda kontrol laboratuvarlarının kuruluş izin belgeleri de eklendi.

ÖZEL SAĞLIK KURUMLARINDA YENİ HARÇ TARİFESİ

Ayakta teşhis ve tedavi sunan özel sağlık kuruluşlarında; muayenehane uygunluk belgesi 20 bin TL, özel poliklinik ruhsatı 30 bin TL, özel tıp merkezi ruhsatı 50 bin TL olarak yıllık alınacak.

AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI KURUMLARINA YILLIK BEDELLER

Ağız ve diş sağlığı muayenehanesi 20 bin TL, poliklinik 30 bin TL, merkez 40 bin TL, diş hastanesi 40 bin TL yıllık harç ödeyecek. Büyükşehirlerde nüfusu 30 bini aşan ilçelerde tutarlar bir kat artacak.

TURİZM MÜESSESE BELGELERİNDE PERİYODİK HARÇ

Birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf turizm müessesesi işletme belgelerinde harçlar tek seferlikten yıllık yapıya dönüyor; her yıl tekrar tahsil edilecek.

VETERİNER MUAYENEHANE VE HASTANELERDE TARİFE

Veteriner muayenehane ruhsatı 10 bin TL, poliklinik ruhsatı 20 bin TL, hayvan hastanesi ruhsatı 40 bin TL olarak her yıl uygulanacak.

KIYMETLİ MADEN SEKTÖRÜNDE YÜKSEK TUTARLI HARÇLAR

Kıymetli maden rafinerisi kuruluş izni 7,5 milyon TL; faaliyet izni her yıl 7,5 milyon TL. Aracı kurum ve kuruluş faaliyet izin belgeleri için yıllık 5 milyon TL harç alınacak.

HAVACILIK İŞLETMELERİNDE YILLIK RUHSAT HARÇLARI

Havayolu işletmelerine yıllık harç: tarifeli-tarifesiz yolcu ve yük 2 milyon TL; yalnız tarifesiz yolcu-yük 1,5 milyon TL; yalnız yük 1 milyon TL; hava taksi 500 bin TL; genel havacılık 100 bin TL.

YÜRÜRLÜK TARİHİ: 1 OCAK 2026

Belirtilen ruhsat ve belge harçlarına ilişkin hükümler 1 Ocak 2026’dan itibaren yürürlüğe girecek.

VAKIF ÜNİVERSİTELERİNDE ÜCRET GÜNCELLEMESİ

Yükseköğretim Kanunu’ndaki değişiklikle, vakıf yükseköğretim kurumlarında mütevelli heyetin belirlediği öğrenim ücretlerinin güncellenmesine net kurallar getirildi. Hazırlık ve/veya birinci sınıfa yerleştirme yılı dışındaki dönemlere ait ücretler, cari yıl haziran ayı yıllık üretici ve tüketici fiyat endeksi artışlarının ortalaması gözetilerek, YÖK’ün tespit edeceği esaslara göre belirlenecek.

NOTERDE İKİNCİ EL ARAÇ SATIŞINDA HARÇ İSTİSNASI KALKIYOR

Karayolları Trafik Kanunu’ndaki düzenlemeyle, noterlerce yapılan tescilli (ikinci el) araç satış ve devir işlemlerinde uygulanan harç istisnası kaldırılıyor. Hüküm, düzenlemenin Resmi Gazete’de yayımını izleyen ayın başında yürürlüğe girecek.

YİKOB TAŞINMAZ SATIŞLARINA KDV MUAFİYETİ

Katma Değer Vergisi Kanunu’na göre, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıklarının mülkiyetindeki taşınmazların satışı yoluyla gerçekleşen devir ve teslimler KDV’den istisna tutulacak. Düzenleme, yayımı izleyen ay başında yürürlüğe girecek.

UEFA ORGANİZASYONLARINA ÖZEL KDV İSTİSNASI VE İADE

2026 UEFA Avrupa Ligi Finali, 2027 UEFA Konferans Ligi Finali ve 2032 Avrupa Futbol Şampiyonası kapsamında; Türkiye’de işyeri, kanuni ve iş merkezi bulunmayan UEFA, katılımcı takımlar ve organizasyonda görevli tüzel kişilerin bu organizasyonlar dolayısıyla yapacakları mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’den müstesna olacak. Bu istisnalar nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemlerden hesaplanan KDV’den indirilebilecek; indirimle telafi edilemeyen tutarlar ise mükellefin talebi üzerine nakden veya mahsuben iade edilecek. Uygulama usul ve esaslarını Hazine ve Maliye Bakanlığı belirleyecek.

ORTA KARADENİZ SERBEST BÖLGESİ’NDE YAPI VE TESİS İZNİ

Kıyı Kanunu’na eklenen hükümle, kroki ve listede sınır-koordinatları belirlenen Orta Karadeniz Serbest Bölgesi alanında, Serbest Bölgeler Kanunu çerçevesinde sınai, ticari ve hizmet faaliyetlerinin yürütülebilmesi için yapı ve tesisler inşa edilebilecek.

BES’TE DEVLET KATKISINA ESNEK ARTIRIM YETKİSİ GELİYOR

BES’te devlet katkısı yüzde 30 olarak hesaplanacak, Cumhurbaşkanı bu oranı yüzde 50’ye çıkarıp sıfıra indirebilecek. Net borç limiti artırılacak, prim ödemesine teşvik geliyor.

BES’TE DEVLET KATKISI ORANI VE YENİ YETKİ ÇERÇEVESİ

Teklife göre, işveren ödemeleri hariç T.C. vatandaşı katılımcılar ile Türk Vatandaşlığı Kanunu kapsamındaki katılımcıların BES hesaplarına yatırdıkları katkı paylarının yüzde 30’u devlet katkısı olarak değerlendirilecek. Şirketlerin Emeklilik Gözetim Merkezine (EGM) ilettiği veriler esas alınarak hesaplama EGM tarafından yapılacak. Cumhurbaşkanı, devlet katkısı oranını yüzde 50’ye kadar artırmaya veya sıfıra kadar indirmeye yetkili olacak.

DEPREM ETKİLERİ VE 2025 BÜTÇESİ İÇİN İLAVE FİNANSMAN

Düzenleme, 2023 depremlerinin ekonomik-sosyal etkilerini hafifletmeye yönelik harcamalar ile 2025 yılı gelir tarafındaki gelişmeler nedeniyle oluşan ek finansman ihtiyacını karşılamak ve Hazine nakit rezervini belli bir seviyede tutmak amacıyla net borç kullanım tutarının yükseltilmesini öngörüyor.

2025 İÇİN NET BORÇ KULLANIMI LİMİTİNE 595 MİLYAR TL EK

Kamu Finansmanı ve Borç Yönetimi Kanunu’na eklenen geçici maddeye göre, 1 Ocak 2025’ten itibaren Bakan ve Cumhurbaşkanı tarafından artırılan net borç kullanım tutarına ilave 595 milyar lira eklenerek uygulanacak. Böylece yıl başında bütçe kanunuyla belirlenen limit yukarı yönlü güncellenecek.

PRİM ÖDEMESİNİ ZAMANINDA YAPANA TEŞVİK, EMEKLİ SANDIĞI’NDA EŞİTLİK

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’ndaki değişiklikle, durdurulan sigortalılık sürelerinin ihyasında maliyetin, yasal süresinde ödenen prim maliyetinden daha yüksek belirlenmesi planlanıyor. Amaç, primlerin zamanında ödenmesini teşvik etmek ve düzenli ödeyenlerin dezavantaj yaşamamasını sağlamak. Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu kapsamındaki sigortalılar için borçlanma prim oranları yüzde 45 olarak uygulanacak ve sigortalılar arasında eşitlik hedeflenecek.

ASGARİ ÜCRET KATSAYISINDA ÜST SINIR ARTIRILIYOR

Vergi ve sosyal güvenlik düzenlemelerini içeren teklif, prime esas kazanç üst sınırını asgari ücretin 7,5 katından 9 katına çıkarıyor. Değişiklik 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

SGK PRİM ORANLARINA GÜNCELLEME GELİYOR

Teklifle, malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları dahil uzun vadeli sigorta kollarının prim oranları artırılıyor. İsteğe bağlı sigorta, tarım ve orman işlerinde süreksiz çalışanlar, bazı kısmi süreli çalışanlar ile ev hizmetlerinde çalışanların prim oranlarında da değişiklik yapılacak.

AKTÜERYAL DENGE VE SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK HEDEFİ

Sosyal Güvenlik Kurumunun aktüeryal dengesini korumak ve sistemin uzun vadeli sürdürülebilirliğini güçlendirmek amacıyla “Prim oranları ve Devlet katkısı” başlıklı hükümde oranlar revize ediliyor.

GELİR VE AYLIKLARDAN KESİNTİ ÜST SINIRI

SGK’den gelir veya aylık alanların, kendi sigortalılığı ya da hak sahipliği nedeniyle oluşan genel sağlık sigortası dâhil prim ve borçları; gelir veya aylıklarından, yüzde 25’i geçmeyecek şekilde kesilerek tahsil edilecek. Usul ve esasları SGK belirleyecek. Uygulama 1 Ocak 2026’da başlayacak.

EMEKLİ SANDIĞI VE TSK İÇİN BORÇLANMA ORANI YÜZDE 45

T.C. Emekli Sandığı kapsamında borçlanma tutarları ile TSK personelinin geçmiş hizmet sayılan sürelerine ilişkin emekli keseneği ve kurum karşılığı hesabında oran yüzde 45 olacak. Teknik düzenleme 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

KAMU ÜNİVERSİTE HASTANELERİNE GÖTÜRÜ BEDEL DÜZENİ

2025 sonuna kadar götürü bedel sözleşmesi kapsamında SGK’ye faturalandırılan tedavi hizmetleri, toplam tahakkukun sözleşme tutarının altında kalması halinde terkin edilecek. Fark, Bakanlık bütçesinden karşılanacak; usul ve esasları SGK, Hazine ve Maliye Bakanlığının görüşüyle belirleyecek.

KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNALARINDA SÜRE UZATIMI

Dernek ve vakıfların kesinti yoluyla vergilendirilmiş kira, menkul kıymet ve faiz gelirleri ile MEB’e bağlı okulların atölye ve uygulama birimleri ile çıraklık ve halk eğitim merkezlerinin döner sermaye gelirleri nedeniyle iktisadi işletme sayılmama uygulamasının süresi 31 Aralık 2035’e kadar uzatılacak.

UEFA ORGANİZASYONLARINA VERGİ MUAFİYETİ

2026 UEFA Avrupa Ligi Finali, 2027 UEFA Konferans Ligi Finali ve EURO 2032’nin Türkiye’de düzenlenmesi kapsamında; UEFA, Türkiye’de işyeri, kanuni veya iş merkezi bulunmayan katılımcı takımlar ve organizasyonda görevli tüzel kişiler, Türkiye’de elde ettikleri kazanç ve iratlar nedeniyle gelir ve kurumlar vergisinden muaf olacak. Muafiyet tevkifat yoluyla alınan vergileri de kapsayacak. UEFA Türkiye Ofisi’nin bu organizasyonlar kapsamında elde ettiği gelirler dolayısıyla iktisadi işletme oluşmuş sayılmayacak.

ÇEKTE ERKEN İBRAZ YASAĞINDA YENİ TARİH

Ticaretin sürdürülebilirliği ve nakit akışı planlamasını desteklemek amacıyla, üzerinde yazılı düzenleme tarihinden önce çekin muhatap bankaya ibrazının geçersiz sayılmasına ilişkin uygulama 31 Aralık 2028’e kadar uzatılacak.

İSMEP TESLİM VE HİZMETLERİNE KDV İSTİSNASI

İstanbul Sismik Riskin Azaltılması ve Acil Durum Hazırlık Projesi (İSMEP) çerçevesinde, İstanbul Valiliği’ne bağlı İstanbul Proje Koordinasyon Birimi’ne yapılacak teslim ve hizmetler; finansmanı yabancı devletler ile uluslararası kurum ve kuruluşlarca karşılanmak şartıyla 31 Aralık 2035’e kadar KDV’den istisna tutulacak. Bu düzenleme, deprem riskine yönelik projelerin maliyet etkinliğini artırmayı amaçlıyor.

KENTSEL DÖNÜŞÜM ÖZEL HESABI KAPANIYOR

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Kanunu’ndaki değişiklikle, dönüşüm projeleri özel hesabı 31 Aralık 2027’de kapatılacak. Bu tarihe kadar özel hesaba kaydedilen gelirler, sonrasında Kentsel Dönüşüm Başkanlığı bütçesine aktarılacak; harcamalar da Başkanlık bütçesindeki ödeneklerden karşılanacak.

KENTSEL DÖNÜŞÜM BAŞKANLIĞINA İÇ BORÇLANMA YETKİSİ

Başkanlık, 31 Aralık 2029’a kadar projeler için kaynak sağlamak amacıyla, taksitli toplam alacak tutarını esas alarak sermayesinin çoğunluğu kamuya ait bankalardan iç borçlanma yapabilecek. Anapara, faiz ve diğer giderlerin toplamı, muhasebe kayıtlarındaki taksitli toplam alacakların yüzde 25’ini aşamayacak.

BORÇLANMADA VADE UYUMU VE TAHSİLAT ÖNCELİĞİ

Borçlanma miktarı ve ödeme planı, alacakların vade yapısına uygun belirlenecek. Bu alacaklardan tahsil edilen tutarlar öncelikle borçlanma kaynaklı anapara, faiz ve diğer giderleri karşılamak için kullanılacak.

GENEL AYDINLATMA GİDERLERİNDE SÜRE UZATIMI

Elektrik Piyasası Kanunu’ndaki düzenleme ile genel aydınlatma giderlerine genel bütçeden katkı 2030 yılı sonuna kadar uzatılacak. 1 Ocak 2026’dan itibaren, bu giderler Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı bütçesi ile belediyeler ve il özel idarelerinin genel bütçe vergi gelirleri payından karşılanacak.

BELEDİYE PAY KESİNTİ ORANLARI YENİDEN BELİRLENDİ

Genel aydınlatma kapsamında, belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri payından yapılacak kesintiler artırılıyor. Büyükşehir belediyelerinde yüzde 10’luk kanuni oran yüzde 30’a, diğer belediyeler ve mücavir alanlarda yüzde 5’lik oran yüzde 15’e, il özel idarelerinde yüzde 10’luk oran yüzde 30’a çıkarılacak.

ASKERALMA KANUNU’NDA UYUM DÜZENLEMESİ

Türk Silahlı Kuvvetlerinde geçmiş kabul edilen sürelere ait emekli keseneği ve kurum karşılıklarının hesabında, kesenek ve karşılık/borçlanma oranının yüzde 45 olarak belirlenmesine paralel uyum düzenlemesi yapılıyor. Hüküm 1 Ocak 2026’da yürürlüğe girecek.

KAMUDA ÇOKLU GÖREVE TEK ÖDEME DÖNEMİ

KHK’de yapılan değişiklikle, belediye başkanları, meclis üyeleri, il genel meclisi üyeleri ve mahalli idarelerin bağlı kuruluşları ile çoğunluk hisseli şirketlerinde istihdam edilen personel, sayılan görevleri bakımından sadece bir görev için ödeme alabilecek.

KOMİSYON VE ŞİRKET GÖREVLERİNDE ÖDENEK SINIRI

Mahalli idare organları ve bağlı komisyonlarda kanunen zorunlu hizmetler 631 sayılı KHK’nin ilgili hükmünden muaf tutulacak. Bu kişiler şirketlerde görev alırsa, ödenek ve huzur haklarından yalnızca biri ödenecek. Bu adım, kamu kaynaklarında disiplin ve şeffaflık sağlamayı amaçlıyor.