Devletle iş tutarken devletle restleşmek: Trump ve Musk’ın güç oyunu bilin bakalım kimin ayağına dolandı!
İTTİFAKTAN GERİLİME
Donald Trump ve Elon Musk, bir dönem birbirlerine mesafeli duran iki güçlü figürken, 2023 sonrasında "ifade özgürlüğü" ve "doğrudan tabana ulaşma" stratejileriyle yakınlaştı. Ancak bu ittifak, çıkar çatışmaları ve sert restleşmelerle sarsıldı ve ikili son iki gün içerisindeki gelişmelerle ilişkilerinde yeni bir sayfa açtı.
İRONİK ORTAKLIK: ÇELİŞKİLER VE ÇIKARLAR
Musk'ın İkilemi: Trump'ın iklim politikalarını eleştiren Musk, şimdi onun kaotik söylemlerinin X platformuna trafik kazandırmasından faydalanıyor.
Vergi Teşvikleri Çatışması: Trump'ın elektrikli araç (EV) teşviklerini kaldırma planı, Tesla'nın çıkarlarına ters düşmesine rağmen Musk bu konuda sessiz kalmayı tercih etti. Hatta Trump, "Musk benimle bununla ilgili hiç konuşmadı. Bundan dolayı hayrete düştüm çünkü bu onun için iyi olamaz" diyerek şaşkınlığını dile getirdi.
KIRILMA NOKTASI: DOGE VE BÜTÇE KRİZİ
Musk, Trump yönetimindeki DOGE (Hükümet Verimliliği Departmanı, kripto para olan DOGE değil) Dairesi'ndeyken bütçe planlarını "iğrenç bir rezalet" olarak nitelendirip istifa etmişti. Bu hamle, Trump'ı öfkelendirdi ve ilişkiler gerildi. Musk'ın bu adımı, devlet sözleşmelerini riske atmamak için bir "stratejik çekilme" olarak yorumlandı.
ORTAK DİL, AYRI HEDEFLER
İkili, ana akım medyaya ve "derin devlet" söylemine karşı popülist bir dil kullanıyor. Ancak Trump'ın "Ben istersem seni bitiririm" tehdidi, gerilimi tırmandırdı. Bu söz, sadece bir ego savaşı değil; Tesla'nın devlet teşviklerinin kesilmesi, SpaceX'in uzay sözleşmelerinin iptali gibi somut riskler taşıyor.
X ve Truth Social: Platform Savaşları
İletişim savaşları da bu ikilinin ilişkisini şekillendiren en önemli cephelerden biri.
Burada Trump'ın Truth Social'ına bir parantez açmak istiyorum. 9 Ocak 2021’de yani Elon’ın Twitter’ı satın almasından yaklaşık bir buçuk sene önce Trump’ın hesabı “daha fazla şiddet olayını kışkırtma riski" nedeniyle şirket tarafından kapatılmıştı. Bunun üzerine Trump, Truth Social'ı açtı.
Ancak başarısız olunca X'e dönmesi ve Musk'ın bu fırsatı platformun etkileşimini artırmak için kullanması (o dönemde özgürleşmesi beklenirken bir dizi kurallar silsilesi sonucu X’e yani Musk’a tepki vardı), ilişkinin "iş birlikçi rekabet" yönünü gösterdi.
Bu noktada, Musk'ın ifade özgürlüğü vaadine rağmen, X’te (eski Twitter) uyguladığı karmaşık kurallar ve ücretli Twitter Blue sistemi büyük tepki çekmişti. Bu çelişki, platformun güvenilirliğine zarar verdi.
Ancak Musk'ın Trump'a yönelik Epstein suçlamaları ve "Ben olmasaydım Trump seçimi kaybederdi" çıkışı, dengeleri altüst eden başka bir adım oldu.
Pişmanlık Diplomasisi: Musk Neden Geri Adım Attı?
- Ekonomik Baskı: Tesla hisseleri Trump’ın açıklamaları nedeniyle %14 düştü. Bu düşüş, Elon’ın rest çekmesindeki önemli nedenlerden biriydi. Ancak unutmamak gerekir ki Tesla ve SpaceX hâlâ yaklaşık 38 milyar dolarlık devlet desteğiyle ayakta. Doğal olarak Musk, Trump'ın "musluğu kesme" tehdidini ciddiye aldı.
- Telefon Diplomasisi: New York Times’ın iddiasına göre Musk, Beyaz Saray yetkilileriyle gizli görüşmeler yaptıktan sonra "Trump'la ilgili paylaşımlarımdan pişmanım" dedi. Eğer bu doğruysa Musk, bir güvence arayışından sonra kendini garantiye alıp "R" yaptı demektir.
- Trump'ın Yumuşak Yanıtı: "Musk beni çok seviyor" diyen Trump, gerilimi tırmandırmak istemediğini gösterdi. Bu da Trump’ın Musk’a hâlâ ihtiyacı olduğunu gösteriyor.
SONUÇ: DEVLETİN PARASIYLA DEVLETE MEYDAN OKUNMAZ
Bu gerilim, dijital çağda gücün nasıl kırılgan olduğunu gösteriyor:
- Musk devlet desteği olmadan şirketlerini sürdüremez.
- Ticari kafayla hareket eden Trump, X'in etkisinden ve Elon şirketleri üzerinden yaptığı uluslararası anlaşmalardan vazgeçemez.
- "Algoritmalar kazandıkça, demokrasi kaybolur" söylemi, çıkar çatışmaları karşısında naif kalıyor. Musk'ın pişmanlığı, stratejik bir teslimiyetti.
Gözler şimdi Trump ile Musk’ı çatıştıran yasa tasarısının Kongre'den geçip geçmeyeceğine çevrildi. Eğer yasa geçerse Elon Musk'ın siyasi ve finansal etkisinin boyutu burada test edilmiş olacak.
Bu sürecin sonunda Musk yeni bir siyasi çizgiye kayarsa hiç şaşırmam.