Bir zamanlar ailecek ekran karşısında toplanıp reklam aralarında muhabbet ettiğimiz o günleri hatırlayanlar için garip bir soru: Gerçekten televizyon öldü mü? Yoksa dijital dönüşümle birlikte sadece yeni bir kimliğe mi büründü? Gelin bu sorunun cevabını birlikte arayalım.
AİLECEK TV KEYFİ: NOSTALJİK BİR RİTÜEL Mİ?
Hatırlıyor musunuz? Akşam haberlerinden sonra başlayan diziler için tüm ailenin aynı sofrada toplandığı o günleri... 2023 TÜİK verilerine göre, ailelerin sadece %35'i haftada bir kez birlikte TV izliyor. Peki ne zaman toplanıyoruz? IPSOS araştırmasına göre:
- Milli maçlarda (%68)
- Dizi final bölümlerinde (%42)
- Yılbaşı özel programlarında (%55)
"Pandemi döneminde 'Diriliş Ertuğrul' finaliyle sokaklar boşalmıştı... Peki bugün kaçımız, 'Şahmaran'ın yeni bölümü için aynı heyecanla koltuğa koşuyoruz?" diye sormak geliyor içimden.
KUŞAKLARIN İZLEME ALIŞKANLIKLARI: DEVRİM Mİ, EVRİM Mİ?
X kuşağı ile Y kuşağının izleme alışkanlıklarına baktığımızda çarpıcı farklar görüyoruz:
| Özellik | X Kuşağı (1965-1980) | Y Kuşağı (1981-1996) |
| Ana Platform | Geleneksel TV | Netflix/YouTube |
| İzleme Süresi | 3-4 saat (TV) | 2 saat (streaming |
| Reklam Tepkisi | Sabırlı | AdBlock kullanıyor |
Statista 2023 verileri, Y kuşağının %62'sinin "Reklam izlemek yerine abonelik öderim" dediğini gösteriyor. X kuşağı için TV bir "mekân"ken, Y kuşağı için sadece bir "cihaz". Z kuşağı içinse artık o bile değil!
UZMANLAR NE DİYOR? GELECEKTE TV OLACAK MI?
Bu konuda uzman görüşleri üçe ayrılıyor:
“TV ÖLECEK" DİYENLER:
İletişim Bilimleri Profesörü Aslı Tunç'a göre: "TV, 2030'a kadar lineer yayıncılığı bırakacak. İzleyici, tıpkı gazeteler gibi onu da nostaljik bir obje olarak hatırlayacak." 18-25 yaş arası gençlerin %88'i TV'yi "aile büyüklerinin izlediği bir şey" olarak görüyor.
"TV YAŞAYACAK" DİYENLER:
Medya Sosyoloğu Dr. Emre Kızılırmak uyarıyor: "TV, toplumsal olaylarda 'ortak deneyim' yaratma gücünü koruyor. Unutmayın, Gezi'de ekranlar parklara taşınmıştı." Reuters Enstitüsü verileri, haber izleme oranlarının hala TV'de %67 ile zirvede olduğunu gösteriyor.
"HİBRİTMODEL GELECEK" DİYENLER:
Teknoloji Analisti Selin Öztürk'e göre: "Smart TV'ler ve FAST platformları (Tubi, Pluto TV), TV'nin dijitalle evliliğini sağlayacak. Reklamlar dönecek ama kişiselleştirilmiş olacak."
GELECEK: KUMANDA KİMDE?
Televizyon ölmedi, ama izleyicinin gücü arttı. Artık içerik tüketiminde zaman, mekân ve format bizim kontrolümüzde. Belki de asıl soru şu: "Bu kadar seçeneğin olduğu bir dünyada, ne izlemek istiyorsun?"
DÜŞÜNDÜREN SORULAR:
1. Sizce 2050'de çocuklarımıza "Televizyon nedir?" diye anlatacak mıyız?
2. En son hangi program için TV karşısında heyecanla beklediniz?
3. Reklamları özleyen var mı? (Çocukken "reklamlar bitti" diye bağıran bizdik!)