Gençler artık siyasetle kahve köşelerinde değil, TikTok akışlarında karşılaşıyor.
Dakikalarca süren televizyon tartışmaları yerini, 60 saniyelik videolara bıraktı.
Miting meydanlarının yerini filtreli ekranlar, parti bildirgelerinin yerini ise bir şarkıya eşlik eden mimikler aldı.
Ve belki de en çarpıcısı: Bugünün genç seçmeni, bir parti liderini ilk kez bir röportajda değil, TikTok'ta dans ederken tanıyor.
Peki bu yeni dönem, demokrasiyi gençlerle buluşturan yenilikçi bir araç mı? Yoksa bilgi kırıntılarını manipülasyonla servis eden bir yüzeyselleşme çağının yansıması mı? Artık siyaset "kaydırılıyor". Ama soru şu: Gerçek de beraberinde kayıp mı oluyor?
*
TİKTOK’UN SİYASETTE YÜKSELİŞİ: YENİ NESİL PROPAGANDA ARACI
2024 yılına gelindiğinde Z kuşağının %60’ı siyasi içerikleri artık sosyal medyadan takip ediyor. TikTok, bu dönüşümde en etkili platformlardan biri haline geldi. Çünkü burada siyaset bir konuşma değil, bir “akım” artık. Bir siyasi mesaj, bir dansla, bir şarkıyla, bir filtreyle gençlerin ekranına düşüyor — hem de çoğu zaman hiç siyasi gibi görünmeden. Öyle ki, Türkiye'de 18-24 yaş arası gençlerin %80'i günde 1 saatten fazla TikTok'ta geziniyor (We Are Social, 2024), ve siyasi içerikler en çok etkileşim alan türlerden biri.
ABD’de “VoteTok” gibi kampanyalarla oy vermek bir meydan okumaya, Türkiye’deyse siyasi liderlerin meme kültürüyle kurguladığı içerikler birer “like” yarışına dönüştü. Partiler artık bildirgelerini değil, viral potansiyelini konuşuyor. Çünkü gençlere ulaşmak isteyen her siyasi figür, algoritmanın dilini öğrenmek zorunda.
Ama işin bir başka yüzü daha var: Bu videoların çoğu siyaset konuşuyor gibi görünse de, aslında sadece dikkat çekiyor. Derinlik yerine mizah, tartışma yerine slogan ön planda. TikTok’un formatı bunu teşvik ediyor. Siyaset, eğlenceye dönüştükçe politik bilinç değil, içerik üretimi artıyor.
Belki de asıl sorun şu: Gençler siyaseti sevdikleri için değil, “tüketilebilir” hale geldiği için izliyorlar.
*
ALGI YÖNETİMİ VE KISA VİDEO TUZAĞI
TikTok’un en büyük gücü sadece içerik sunmak değil, neyi izleyeceğimizi bizden önce bilmesi. Ve işte tam da burada, algoritmaların siyaseti şekillendiren gölgesi devreye giriyor. Genç kullanıcılar, farkında bile olmadan, aynı bakış açısını tekrar tekrar görmeye başlıyor. Farklı görüşler değil, hoşlarına giden içerikler önlerine düşüyor. Bu durum, sosyal medyada bilinen adıyla “eko odası etkisi” yaratıyor: Kullanıcı kendi fikrinin yankısını duyuyor ama karşı argümanı asla görmüyor.
TikTok’un kısa video formatıysa bu durumu daha da keskinleştiriyor. Çünkü saniyeler içinde tüketilen videolarda sloganlar, müzikler ve dramatik efektler, gerçeklerin önüne geçiyor. Bir videonun müziğiyle etkileniyor, görsel hızıyla ikna oluyoruz — ama sorduğumuz soru şu olmuyor: Bu bilgi doğru mu?
Ayrıca platformun kurgusu, dopamin odaklı bir deneyim sunuyor. Her kaydırma bir ödül hissi yaratıyor. Ve bu hissin en büyük taşıyıcısı: çarpıcı, net ve genellikle uç görüşler. Ne kadar sert, ne kadar duygusal, ne kadar radikal, O KADAR YAYGIN.
Oysa gerçek dünya böyle değil. Siyaset, çelişkili, zorlayıcı ve gri alanlarla dolu. Ama TikTok’ta griye yer yok. Orada her şey siyah ya da beyaz.
*
TÜRKİYE ÖRNEĞİ: #SECİM2028 ETİKETLERİ NE ANLATIYOR?
Türkiye'de siyasi figürler artık TikTok'ta sıradanlaştırılmış birer karakter. Gençlik kolları viral içerik üretiyor, liderler filtrelerle konuşuyor.
“Kahve Molasında Siyaset” Trendi
- Kemal Kılıçdaroğlu’nun "bir kahve alıp geliyorum" parodileri
- Mustafa Varank'ın “makine mühendisliği” sunumu sırasında çay içmesi, yorumlar: “Hocam çayı nasıl içiyorsunuz?”
Gençler liderleri ‘filtresiz’ görünce samimiyet algılıyor. Ama bu videolar politikadan çok kişisel markalaşmaya hizmet ediyor.
Muhalefet –Tiktok Savaşı
- CHP Gençlik’in “Değişim Trendi”
- AK Parti Gençlik’in “Swipe’la Geleceğe” içerikleri ile
TikTok’ta siyaset, challenge’a indirgeniyor. Karmaşık meseleler yerine efektli sloganlar kazanıyor.
Gençlerin “Sanal Aktivizm” Tuzağı
TikTok’ta yüzüne Atatürk filtresi ekleyip “#OyVereceğim” etiketiyle paylaşan binlerce genç, seçim günü sandığa gitmedi. 18-24 yaş arası seçmen katılımı beklentinin altındaydı.
Gençler TikTok’ta like atarak devrim yaptığını sanıyor; ama algoritma onları sadece eğlenceye hapsediyor.
*
DEEPFAKE KAHKAHALARI: SİYASETÇİLER TİKTOK’TA BİRER MEME’E DÖNÜŞTÜ MÜ?
Erdoğan ve İmamoğlu'nun birlikte oynatıldığı deepfake video, gençlerin mizah yoluyla kutuplaşmayı tiye aldığı bir örnek. Alt metin net: “Kavga etmeyin, ikiniz de bizim için aynı kapıya çıkıyorsunuz.”
Benzer içerikler:
- “Erdoğan vs. Kılıçdaroğlu Rap Savaşı” → 5M görüntülenme
- Mansur Yavaş’ın deepfake tiyatro monoloğu
Mizah, gücü sembolik olarak gençlerin eline veriyor. Ama bu editler katılım değil, sadece tüketim yaratıyor.
Deepfake içerikler manipülasyona açık. 2023’teki sahte “asgari ücret 50 bin TL olacak” videosu 2 milyon izlenmeye ulaşmıştı.
BU VİDEOYU İZLEDİKTEN SONRA SANDIĞA GİDECEK MİSİNİZ?
TikTok, siyaseti gençlerin cebine sığdırdı. Ama o video gerçekten sizi sandığa götürecek kadar güçlü mü? Yoksa sadece hoşunuza giden, algoritmanın size fısıldadığı bir yalan mıydı?
Siyaseti swipe’layabilirsiniz. Ama ülkeyi değil.