Bir zamanlar sabah ekmeği almak için uğradığımız bakkalın camında mahalle maçının afişi olurdu. Manavın önünde iki sandalyeye oturup sohbet eden yaşlı komşular, terzinin kapısında sıra bekleyenler, kasabın çocuklara uzattığı bir dilim salam… Bunlar sadece geçmişin nostaljisi değil; bir yaşam biçiminin sessiz tanıklarıydı.
Ancak şimdi bir tıkla kapımıza gelen ürünler, ucuzluk peşinde yapılan büyük alışverişler, zamana karşı yarış hâlindeki hayatlarımız; o küçük dükkânların kepenklerini birer birer indiriyor. Küçük esnaf yalnızca ekonomik bir kayıp değil, aynı zamanda sosyal dokumuzun da parçalanmasıdır.
Mahalle Kültürünün Son Kaleleri
Bakkal Ahmet Amca'nın "Deftere yazalım, maaşta kapatırsın" demesi, sadece bir alışveriş biçimi değil; bir güven ifadesidir. Kasabın "Bu eti çocuk da yiyecek mi?" diye sorması, içten bir dikkattir. Bunlar algoritmalarla çalışmaz, kargo şirketi mesajı göndermez. Bu sıcaklık, ancak insan ilişkilerinde bulunur.
Oysa artık çoğumuz hangi zincir marketin hangi üründe %5 indirim yaptığını takip eder hâle geldik. Sıcak bir selam yerine soğuk bir "teslim edildi" bildirimi alıyoruz. Ucuzluk uğruna komşuluğu, samimiyeti ve dayanışmayı feda ediyoruz.
Yerel Esnafı Desteklemek Neden Önemli?
Ekonomik döngüyü yerelde tutar. Küçük esnaf kazandığını yine yerel pazardan harcar. Zincir marketler veya büyük online firmalar ise bu kazancı başka merkezlere taşır.
İstihdam yaratır. Özellikle gençler ve yaşlılar için mahallede iş imkânı sağlar.
Afet zamanlarında yanınızda olur. Pandemide ve doğal afetlerde birçok büyük firma geri çekilirken, küçük esnaf mahallesini terk etmedi.
İnsan tanır, değer verir. Sizi müşteri değil, komşu olarak görür.
Küçük Bir Tercih, Büyük Bir Değişim
Elbette teknolojiyi, kolaylığı inkâr etmiyoruz. Ama her hafta yapacağımız birkaç küçük tercih, büyük bir fark yaratabilir. Belki her şeyi değil ama bazı şeyleri mahalle bakkalından alabiliriz. Ekmeğimizi, meyvemizi, kırtasiye malzememizi, kahveciden taze çekilmiş bir Türk kahvesini...
Bir mahallede küçük esnaf varsa, orada hâlâ “yaşayan” bir mahalle vardır.
Son söz olarak
Küçük esnafı korumak; sadece bir ticari seçim değil, bir duruş, bir vefa, bir aidiyet ifadesidir. Mahallemizin kalbi hâlâ atıyorsa, bunu yaşatmak biraz da bizim elimizde.