Uzun zamandır merak ettiğim bir soru var: Neden seyahat ettiğimizde kendimizi daha hafif, daha mutlu ve daha canlı hissediyoruz? İlk bakışta bu durum, sadece rutinlerden uzaklaşmakla açıklanabilir gibi geliyor. Fakat konuyu araştırdığımda gördüm ki işin arkasında güçlü bilimsel bulgular var.
Örneğin, Wisconsin Üniversitesi’nde yapılan bir araştırma (2013), kısa tatillerin bile stres hormonu olarak bilinen kortizol seviyesini belirgin biçimde düşürdüğünü göstermiş. Yani zihinsel olarak hissettiğimiz “rahatlama” duygusu, aslında bedensel bir karşılığa sahip.
Benzer şekilde, Cornell Üniversitesi’nin 2014 tarihli bir çalışması, seyahatin insana “deneyimsel mutluluk” kazandırdığını vurguluyor. İlginç olan nokta ise şu: Bu mutluluk, maddi şeylerden alınan hazdan çok daha kalıcı. Yani yeni bir şehir görmek ya da farklı bir yemek tatmak, zihnimizde uzun süreli izler bırakıyor.
Yaratıcılık üzerine okuduklarım da beni çok etkiledi. Indiana Üniversitesi’nden psikolog Adam Galinsky, farklı kültürlerle etkileşimin yaratıcılığı artırdığını söylüyor. Dil farklılıkları, alışılmadık günlük ritimler veya bambaşka sosyal normlar, beynimizin yeni bağlantılar kurmasına neden oluyor. Bu yüzden seyahatten döndüğümüzde sadece anılar değil; yeni fikirler ve ilhamlarla da dönüyoruz.
Seyahatin sosyal boyutunu ise Journal of Travel Research dergisinde yayımlanan bir makale çok güzel özetliyor: Araştırmaya göre birlikte seyahat eden çiftler, daha güçlü bir iletişim ve bağ kuruyorlar. Kısacası seyahat, bireysel bir terapi olduğu kadar, ilişkiler için de bir bağ güçlendirici işlevi görüyor.
Tüm bu bulgular, bana şunu düşündürdü: Seyahat aslında bir lüks değil, çok boyutlu bir ihtiyaç. Ruhumuzu dinlendiriyor, bedenimizi yeniliyor, zihnimizi yaratıcı kılıyor ve ilişkilerimizi besliyor. Belki de bu yüzden her yolculuk, sadece coğrafi bir hareket değil; aynı zamanda kendimize doğru attığımız bir adımdır.